جاده های خاکی، منبع مهم آلودگی هوای یزد

گزارش نهایی اجرای طرح بررسی منشا گرد و غبار یزد در دومین کارگروه کاهش آلودگی هوا و مقابله با پدیده گرد و غبار استان به ریاست محمدعلی طالبی، استاندار یزد ‌و با حضور محسن صادقیان معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار،‌ نیره ملایی‌پور مدیر کل حفاظت محیط زیست استان یزد و اعضای این کارگروه از سوی عضو هیات علمی دانشگاه یزد ارائه شد.به گزارش پژوهشکده مناطق خشک و بیابانی دانشگاه یزد، محمدرضا اختصاصی عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی دانشگاه یزد به عنوان مجری این طرح در این نشست گفت: در مطالعه حاضر سعی شد تا به روش منشاء یابی گام به گام و امتیازدهی عوامل موثر بر تولید ریزگردها از جمله تفسیر تصاویر ماهواره‌ای، آنالیز داده‌های آماری و پرسشگری از خبرگان و با کاربرد تکنیکهای مختلف از جمله منطق بولین، منطق فازی وکمی نمودن شاخص های کیفی عرصه های موثر در تشدید پدیده گرد وغبار وریز گردها شناسایی و اولویت بندی گردند. سپس با توجه به فرآیندهای دینامیکی حمل ذرات در بخش های مختلف، راهکارهای مدیریتی و اجرایی مناسب ارائه شود.وی افزود: بطور کلی منشاء یا کانون های تولید گرد وغبار در استان یزد را می توان به سه دسته یا کانون اصلی شامل: کانون های نقطه‌ای (معادن و صنایع و نقاط دفن نخاله ها)، کانون های خطی (جاده ها و حریم های جاده ای و بستر خشکه رودها ) و نهایتا کانون های صفحه ای (اراضی ملی فاقد کاربری و مستثنیات با کاربری کشاورزی و یا بایر) تقسیم بندی نمود که به ترتیب به دلیل میزان و شدت فعالیت و جابجایی خاک از اهمیت بیشتری در تولید گرد وغبار و ریزگردها برخوردار هستند.اختصاصی تصریح کرد: به استناد نقشه کانون های خطی تولید گرد وغبار در استان که عموما به جاده های خاکی معدنی و صنعتی و روستایی مربوط می شود، جاده های خاکی استان با طول تقریبی ۲۶۳۵۶ کیلومتر وعرض میانگین۴ متر، مساحتی در حدود ۱۰۵۰۰ هکتار را بشدت آشفته نموده که در این مطالعه به عنوان کانون های فوق بحرانی خطی معرفی شده است. هر چند که به استناد نقشه تراکم جاده های خاکی، گستره ای بالغ بر ۷۶۰۰۰۰ هکتار از اراضی استان از تراکم بیش از ۵/۱ کیلومتربر کیلومترمربع برخوردار است که می تواند به عنوان کانون ها ی بحرانی با توان متوسط تا زیاد تولید گرد وغبار در سطح استان عمل نماید.گفتنی است در این طرح حدود ۱۷ نفر از اعضای هیات علمی همکاری داشتند و پژوهشکده مناطق خشک و بیابانی نیز در انجام طرح مذکور نقش موثری داشته است.