مشکلات و چالش های آینده گردشگری «خرانق»

بی شک شهر تازه تاسیس و تاریخی خرانق با توجه به وجود بناها و سازه های تاریخی منحصر به فرد در این شهر، یکی از مقصد های مطلوب گردشگران در آینده خواهد بود ولی مشکلات و موانعی در این مسیر وجود دارد که باید برطرف شوند. شهردار جوان این شهر بخشی از این مشکلات را به درستی تشخیص داده و پیگیر حل و فصل آنهاست. مشکلات رفاهی، عمرانی و خدمات شهری به درستی توسط اولین شهردار این شهر تشخیص داده شده و باید پیگیری و حل و فصل شود؛ مشکلات دیگری نیز وجود دارد که لازم است جهت رونق گردشگری این منطقه بررسی و حل و فصل شوند که البته این دست از مشکلات با همت ساکنین و بومیان مناطق گردشگری قابل حل و فصل است.

ساکنین بومی مناطقی مانند شهر خرانق، عمدتا دارای پیشه هایی چون کشاورزی و دامپروری اند و برداشت متفاوتی از زندگی شهری دارند و باید جهت هر گونه تغییری در مناسبات اقتصادی و درآمدزاییِ منطقه توجیه و آماده شوند. بدیهی­ست چنانچه اهالی این منطقه درخصوصِ معرفی شهر خود به عنوان جاذبه گردشگری و اهمیت میزبانی از گردشگران توجیه نشوند، اهداف اقتصادی و فرهنگی نیز تحقق نخواهد یافت.

یک از اقداماتی که باید در راستای فرهنگسازی برای ساکنین بافت های تاریخی انجام شود، احیا و تعریف کاربری برای بناهای تاریخیِ بازسازی شده موجود است. زیرساخت های آموزشی و فرهنگی خرانق باید در بناها و بافت های تاریخی متمرکز شوند و قشرهای مختلف سنی از این فضاها جهت کسب مهارت در مسائل مختلف استفاده کنند. مدارس، فرهنگسراها و موزه ها باید قبل از هتل های سنتی و مجموعه های گردشگری در بناهای تاریخی این شهر شروع بکار کنند.

یکی دیگر از این اقدامات، شناسایی و بازیابی میراث فرهنگی، سنت ها و صنایع دستی منطقه خرانق است. کسب و کارهای همگام با ذائقه مردمِ خرانق باید به درستی شناخته شوند و آموزش ها در این زمینه به مردم ارائه شود. جاذبه گردشگری لزوما بناهای تاریخی و سازه ها نیستند و مردم هر منطقه و رسوم و سنت هایشان نیز می توانند جاذبه گردشگری باشند.

شهرداری و نهادهای مربوطه باید اقداماتی در جهت هماهنگی با دانشگاه ها و انجام پروژه های تحقیقی و مطالعاتی در زمینه های مختلف فرهنگی، معماری، اقلیمی و… توسط دانشجویان انجام دهند. پیشینه تاریخی خرانق در حال حاضر نیز مورد توجه بسیاری از فعالان گردشگری و میراث فرهنگی قرار گرفته و اطلاعاتی نیز از گذشته در این زمینه وجود دارد که باید از آنها استفاده شود.

مجاورت بافت تاریخی خرانق و مراتع کشاورزی موضوعی­ست که می تواند هر اقدامی در زمینه جذب گردشگران را تحت تاثیر قرار دهد. نکته حائز اهمیت این است که کشاورزان نباید در مواجه با اقدامات گردشگری و مرمتی نسبت به مراتع و محصولاتشان احساس خطر کنند و حریم های شهری در آینده باید به درستی و با انجام مطالعات کارشناسی مشخص و تفکیک شوند.

اقدام دیگر در زمینه تحقق اهداف گردشگری، شناسایی اراضی، بناها و محدوده های تاریخی و انجام اقدامات مرمتی و حفاظتی است؛ تعامل سازنده در این زمینه با مالکین بناها و مردم بومی بسیار مهم است و نهاد های مرتبط در این زمینه باید با هوشمندی و دانشی وسیع وارد عمل شوند.

پس از انجام این اقدامات و مطالعات است که می توان به رونق اصولی گردشگری در خرانق و مناطق مشابه امیدوار بود و معرفی خرانق در شرایطی که این اقدامات انجام شود، توسط اهالی این شهر و به بهترین نحو ممکن انجام خواهد شد و در صورت بی توجهی به این نکات نه تنها خرانق مقصد مطلوبی برای گردشگران نخواهد بود، بلکه اهالی و ساکنین فعلی منطقه نیز رغبت و تمایلی نسبت به سکونت در این شهر تاریخی نخواهند داشت و مانند موارد مشابه دیگر، مهاجرت جمعیت و متروکه شدن این بافت تاریخیِ ارزشمند، خساراتی جبران ناپذیر به بناها و میراث باستانی این منطقه وارد خواهد کرد. چنین به نظر می آید که مسئولین و دستاندارکاران به رونق گردشگری خرانق در کوتاه مدت خوش بین اند و محاسبات و تحلیل دقیقی در خصوص شرایط فعلی این منطقه تاریخی که به تازگی به عنوان شهر شناخته شده، انجام نداده اند. پر واضح است در شرایطی که امکاناتی چون مرکز خرید، ایستگاه آتش نشانی، لوله کشی گاز و… در این شهر به طور گسترده در دسترس نیست، جذب گردشگر نمی تواند به عنوان یک هدف کوتاه مدت در نظر گرفته شود. تبلیغات و تلاش در راستای جذب گردشگر، ممکن است گردشگرانی را ترغیب به سفر به خرانق کند و تجربه سفری نامطلوب را برایشان در پی داشته باشد. چنین اتفاقی علاوه بر اینکه باعث تبلیغات منفی و نتیجه معکوس در رونق گردشگری خواهد شد، ساکنین بومی را نیز دچار بدبینی خواهد کرد. لذا توصیه می­شود مسئولین و نهاد ها در حال حاضر به گسترش امکانات رفاهی و تقویت و مرمت میراث فرهنگی بپردازند و در زمینه جذب گردشگر در بلند مدت برنامه ریزی کنند.