«بشارت نو» از وضعیت سرمایه گذاری ایرانی ها در ترکیه گزارش می دهد:
هشدار اثر ندارد، چاره اندیشی باید کرد
علیرغم اینکه بسیاری از اقشار جامعه، حتی برای اجاره و خرید و فروش مسکن در کشور، با مشکلات متعددی مواجهند آمارها نشان می دهد طی سال های اخیر، ایرانی ها، جزء رتبه های بالای خرید ملک در ترکیه هستند. بر این اساس، در ماه مه ۲۰۲۲ (اردیبهشت تا خرداد ۱۴۰۱)، ایران بعد از روسیه، مقام دوم خرید خانه در ترکیه را به خود اختصاص داده است. گزارش دادههای مرکزی آمار ترکیه، بیانگر این است که از مجموع ۵۹۶۲ معامله ملک، در این ماه، روس ها با خریداری ۱۲۷۵ خانه در رتبه اول و ایرانی ها با خریداری ۷۳۶ ملک، در جایگاه دوم قرار دارند. عراقی ها با ۶۱۷، آلمانی ها با ۲۴۷ و اوکراینی ها با ۲۴۱ خانه، رتبه های بعدی را به خود اختصاص داده اند. استانبول با بیش از ۲۴۰۰ و آنتالیا با ۱۸۸۵ ملک، شهرهای موردعلاقه خرید خانه توسط خارجی ها بوده اند.
بررسی ها نشان می دهد رتبه بالای خرید ملک در ترکیه توسط ایرانیان در سال های گذشته نیز وجود داشته است. طبق اعلام خبرگزاری آناتولی ترکیه در ژوئن ۲۰۲۱ (خرداد – تیر ۱۴۰۰)، شهروندان ایرانی با خرید ۶۸۳ ملک، پس از عراقی ها با ۷۷۳ خانه، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده اند. روسیه، افغانستان و آلمان، رتبه های بعدی را دارا هستند. طبق گزارش دیلی صباح، در سال ۱۳۹۸ نیز طی سه ماه نخست، عراقیها با خریداری ۱۷۸۱ خانه، رتبه اول و ایرانیها با خریداری ۹۴۶ واحد مسکونی در ترکیه، رتبه دوم را به خود اختصاص دادند.
چرایی استمرار خرید ملک در ترکیه
خریداری ملک در ترکیه توسط ایرانی ها، در حالی است که خرید و فروش مسکن، به دلیل رشد فزاینده قیمت ها در سال های گذشته، یکی از چالش های اصلی شهروندان کشور با دهک های پایین و متوسط، محسوب می شود. همچنین در حالی که به خاطر مشکلات تحریم، ارزآوری، با دشواری صورت می گیرد، هجوم سرمایه گذاران ایرانی برای خرید خانه در ترکیه و خروج ارز از کشور، معضلی است که با توجه به استمرار آن، نیازمند چاره اندیشی از سوی مسوولان برای تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند یکی از مهم ترین دلایل خرید ملک در ترکیه و تداوم آن، اقدامات این کشور برای جذب سرمایه گذاران و توریست ها از جمله اعطای اقامت از طریق خرید ملک و تغییر قوانین مربوط به دریافت تابعیت است. علاوه بر آن، رشد فزاینده قیمت مسکن در کشور و در مقابل، قیمت پایین خانه در ترکیه نسبت به کلان شهرهای ایران، تبلیغات جذاب در شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی و نیز استفاده از پاسپورت ترکیه برای مهاجرت به سایر کشورها، از دیگر عوامل گرایش ایرانیان به خرید ملک در ترکیه محسوب می شود. بر این اساس، مشاوران خرید ملک در ترکیه می گویند طبق قوانین این کشور، شهروندان ایرانی در صورت خرید خانه به ارزش کمتر از ۲۵۰ هزار دلار آمریکا، اقامت یکساله این کشور به شرط تمدید را دریافت میکنند. همچنین چنانچه افراد، واحد مسکونی بیش از ۲۵۰ هزار دلار خریداری کنند، از ابتدا، پاسپورت و حق شهروندی دریافت میکنند اما به دلیل دریافت حق شهروندی، تا سه سال، حق فروش خانه را ندارند.
هشدارهای بی اثر
با توجه به گسترش خرید ملک در ترکیه برای اقامت یا سرمایه گذاری، با وجود کاهش ارزش لیر، هرچند وقت یک بار، مسوولان و کارشناسان، درباره این اقدام هشدار می دهند. در این رابطه، مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، با هشدار به شهروندان درباره خرید خانه در ترکیه معتقد است خرید مسکن در کشور، امن ترین سرمایه گذاری در ایران است در حالی که خرید ملک در ترکیه، فاجعه و دارای عواقب ناگوار است. ضمن اینکه احتمال تغییر قوانین و مقررات، با تغییر مسوولان وجود دارد و این امر، ممکن است به مصادره اموال یا افزایش شدید مالیات برای خریداران ملک در ترکیه منجر شود؛ به نحوی که ارزش مالیات از قیمت ملک، بیشتر باشد. با این وجود، روند فزاینده خرید ملک توسط ایرانیان در ترکیه و تسهیل آن، قیمت بالای مسکن در ایران و شرایط اقتصادی کشور، بیانگر عدم تاثیر این هشدارهاست و تا زمانی که شرایط خرید مسکن و سرمایه گذاری در آن، تسهیل نشود، نمی توان به تغییر این روند امیدوار بود.a