نه به شفافیت، آری به تعطیلات

سیدرضا هاشمی زاده/ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روز چهارشنبه چهارده شهریور درکنار رای منفی به طرح های کلیات طرح تامین کالاهای اساسی و تشدید مبارزه با مفاسد اقتصادی به یک طرح دیگر نیز نه گفتند که به احوال؛ آراء و نظرات خود آنان برمی گشت: "طرح شفافیت آرای نمایندگان". طرحی که فوریت ارائه آن در صحن علنی با مخالفت حداکثری مجلسی ها مواجه شد. براساس این طرح که با الحاق دوتبصره به ماده ۱۱۹ قانون آیین نامه داخلی مجلس توسط نمایندگانی از جناح های مختلف سیاسی عرضه شده بود، قرار بود که تمامی آرای نمایندگان به جز موارد خاص شفاف و قابل دسترسی عموم مردم باشد و هرشهروندی بتواند به سهولت دریابد که درباره فلان قانون و یا طرحی هر یک از نمایندگان چگونه رای داده اند.

مجلس در راس همه امور است. این سخن بنیانگذار جمهوری اسلامی بارها در انتخابات و غیر انتخابات درخصوص جایگاه و شان مجلس شنیده شده است. نمایندگان بنابر وظایف قانونی و شانی خود می توانند درباره همه مسائل جاری داخلی و خارجی و عملکرد مسئولان مختلف کشوری و اجرایی و لشکری اظهار نظرکنند. وزیران را به استنطاق کشیده و درخصوص رفتار و عملکرد آنها پرس و سئوال کنند و….ولی در مورد عملکرد، اقدامات، رفتارها، وظایف ،تعهدات و کارکردهای خود به که پاسخگو هستند؟ غیرآن که مردم هر چهارسال یکبار می توانند با آرای خود به آنها بله یا نه بگویند. چگونه است نمایندگان از بامداد تا شامگاه سخن و داد شفافیت و مبارزه بارانت و مفسده های مختلف می زنند اما خود حاضر به پذیرش شافیت رای خود و اعلان رسمی و آشکارای آن نیستند؟ در برخی از کشورها مردم می تواند با چند کلیک ساده و بدون لزوم عبور از پیچیدگی های وقت گیر نه تنها از داخل کشورخود، بلکه از اقصا نقاط جهان از آرای نمایندگان پارلمان خود سردر بیاورند و اطلاع پیداکنند. اما در کشور ما علیرغم شعارهای بسیار پرطمطراق و دهن پرکن، نمایندگان از شفاف سازی نظرات و آراء خود طفره می روند. نکته نغز آنکه پیشتر همین نمایندگان خود با ارائه طرحی که امضای بیش از صد و نود نماینده را بر ذیل خود داشت چنین وانمود کرده بودند که در پی ساخت "پارلمان شیشه ای" هستند، هرچند باطن امر شاید این خواسته رویایی نبود همانطور که چند نماینده با گوشه و کنایه مدعی شده اند به دلیل رودربایستی طرح اولیه را امضا کرده اند. شفافیت آراء در تصویب و تایید قوانین، مصوبه ها، پرسش از وزرا و…سبب می شود تا لابی ها، پشت پرده ها، زدو بست ها و حاشیه ها روشن و واضح گردد و این رویه چندان به مذاق برخی اهل پارلمان سازگار نیست. پارلمانی که هردقیقه آن بنابه تخمین های موجود بیش از بیست میلیون تومان هزینه برای مردم در بردارد و هر نماینده نیز باز برپایه حدس و گمان ها، معادل بیست و چهارمیلیون تومان درمجموع دریافتی های گوناگون را از بودجه عمومی سهم می برد. چنین پارلمان پرخرج و نمایندگان هزینه بری که به قاعده می بایست مشتاق ترین افراد برای وضوح، شفافیت، زلالی رفتار و عملکرد خود باشند مگر اینکه پرده های تو در توی ملاحظات عدیده، مستوری و مهجوری آرا آنان را ضرور نماید که به یقین چنین رویه و روحیه ای با مدعیات آنها که با حنجره های متورم داد از حقوق ملت می زنند در تضاد و تغایر است. وقتی پای لابی های دولتی و خصوصی به مجلس و کمیسیون ها سرازیر می شود و میزهای مذاکره و معامله و …در راهروهای پنهان و شیشه های مات شکل می گیرد پارلمان شیشه ای تنها به یک شوآف تبلیغاتی خوش نما می ماند که در این روزهای پرحاشیه اقتصاد و تنگناها برای "باور عوام" مطرح می شود والا چرا نمایندگانی که خود می بایست پیشقدم شفافیت در همه زمینه ها و ناظر هوشیار رویدادهای اقتصادی و مالی باشند راه گریز از "ذره بین  افکارعمومی" را در پیش می گیرند و با "نه" بلند به طرح خودشان، با خیالی آسوده به تعطیلات دوهفته ای می روند.

دوگانگی های مجلسی ها از چشم تیزبین مردم به دور نمی ماند، زمانی پارلمان می تواند مظهر اراده ملی و مواجهه با کژی ها و کاستی ها باشد که خود به طور داوطلبانه به حرکت در نور و روشنایی تن در دهد و از اتاق های ابهام و پشت پرده ها دوری گزیند. مردم درک خواهند کرد که چه جاهایی "علنی بودن" و  "شفافیت آرا" به مصلحت مملکت است و درچه مواقعی به ضرر.  همین مردم هزار البته گریز از شفافیت و پنهانکاری ها، زمزمه ها و درگوشی ها و …را هم می فهمند و اندازه و قواره صراحت و صداقت نمایندگان خود را .