«نقره سازی» در صورت حمایت، می تواند صنعت سرآمد یزد باشد

افسانه طاهرنژاد/ یزد با دارا بودن مردمانی پرتلاش و هنرمند، در زمینه صنایع دستی از جمله استان های سرآمد کشوراست و حتی در برخی محصولات شهرت جهانی دارد. هنرمندان صنایع دستی که با وجود کم لطفی های برخی مسئولین با جان و دل، هنر دست خود را همچنان حفظ کرده اند، میراث گرانبهای این دیار هستند. در میان این هنرمندان، «مهدی مجنون» با سابقه طولانی خانوادگی در زرگری و نقره سازی، موفق به گشایش گالری منحصربه فرد محصولات نقره شده است.  مجنون در نظر دارد با گسترش شعب گالری خود و همچنین وارد کردن تکنولوژی خاص ساخت نقره از کشورهای دیگر، صادرات این محصول را با نام و برند ایرانی گسترش دهد. به گفته این پیشکسوت صنعت طلا و نقره، موقعیت یزد با توجه به جهانی شدن و حضور توریست ها برای توسعه صنعت نقره سازی بسیار خوب است و اگر مسئولین حمایت بیشتری از این صنعت داشته باشند، می توان درآینده ای نزدیک باعث جذب توریست و درآمد زایی در این حوزه شد. در ادامه گفتگوی بشارت یزد را با مهدی مجنون می خوانید:

لطفا خودتان را معرفی کنید.
مهدی مجنون، متولد ۵۳ هستم. از سال ۶۵ وارد بازار کارشدم و در این بازار پر رنگ و لعاب حرفه زرگری را انتخاب کردم. در ابتدای کار برای فراگیری دانش و مهارت لازم این حرفه، ۹ سال تمام زیر نظر برادرم حاج احمد مجنون، شاگردی کردم، وقتی می گویم ۹ سال تمام شاگردی، واقعا شاگردی بوده است. موضوعی که امروز هم باید مورد توجه جوانان قرار بگیرد. راه موفقیت و استادکار شدن در هر حرفه ای، صبر  وبردباری در آموختن و شاگردی کردن پیش افراد با تجربه است.  
بعداز ۹سال شاگردی پیش برادرم، به صورت مستقل مغازه طلافروشی باز کردم و به ساخت طلا و فروش ان پرداختم.

از گالری مجنون بگویید.
گالری مجنون یکی از گالری  های حرفه ای در استان یزد است که در زمینه نقره به صورت تخصصی و حرفه ای کار می کند. این گالری باایجاد فضایی منحصر به فرد برای علاقمندان در گسترش صنعت نقره موثر است. از جمله ویژگی های این مجموعه اخذ اولین ایزو ۹۰۰۱ و همچنین گواهینامه مشتریمداری WTG مورد تایید کمپانی اتحادیه اروپا با کد رجیستری در زمینه نقره در استان یزد می باشد.

چرا در ادامه راه به صنعت نقره سازی روی آوردید؟
علاقه من به نقره باعث شد که به این سمت و سو گرایش پیدا کنم، از سال ۸۷ وارد صنعت نقره سازی شدم و با پشتکار و علاقه در همین مسیر ماندم و آن را ادامه دادم.

وضعیت نقره سازی در یزد چگونه است؟
نقره سازی در یزد از قدیم الایام وجود داشته و نمونه کارهای بی نظیری در آن وجود داشته که شاید اکنون نتوان نمونه آن را ساخت. اما امروزه صنعت نقره آنطور که شایسته است وجود ندارد و من امیدوارم که بتوانم با گسترش «گالری مجنون» این صنعت را به طور گسترده در یزد ماندگار کنم و تولیدات نقره یزد را به سایرکشورها صادرکنم. یزد در گذشته در زمینه طلا ونقره جزو استان های اول بوده و اکنون هم می تواند در گسترش صنعت نقره سازی از استان های مدعی پیشی بگیرد و این مهم با حمایت مسئولین تحقق می یابد چراکه فعالان این حوزه، عاشق و دلباخته شغلشان هستند.
نکته جالب در هنر نقره سازی این است که  مردم کارهای قدیمی را بیشتر انتخاب می کنند، گویا که ساده زیستی و بی ریا بودن قدیمی ها، حس مثبتی را القا می کند و مردم به شدت دنبال به دست آوردن کارها و طرح های قدیمی هستند. اگر یزد امروز به عنوان شهر صنعتی شناخته می شود، به نظر من از گذشته صنعتی بوده، صنعتی که با هنر دست جان می گرفته و چاشنی آن عشق بوده است.

آموزشگاهی برای آموزش نقره سازی در یزد وجود دارد؟
متاسفانه کارگاهی به این منظور در یزد نیست و اگر هم باشد بسیار ضعیف کار می کند و بیشتر در حد ریخته گری است نه قلم زنی، شاید بتوان گفت در استان یزد ۱۰ قلم زن حرفه ای وجود داشته باشد و این اساتید هم نیاز به حمایت یک سرمایه گذار دارد.

گالری مجنون چه محصولاتی را تولید می کند؟
تولید محصولات نقره بسته به نیاز بازار و انتخاب مشتری است، تمام محصولاتی که در بازار وجود دارد از ظروف نقره تا وسایل تزئینی در گالری ما وجود دارد و این محصولات زیر نظرخودم در اصفهان تولید می شوند. در واقع هر محصولی که خواهان بیشتری داشته باشد ما همان را تولید می کنیم.

مشتری های صنعت نقره در استان یزد عمدتا از چه طبقه ای از جامعه هستند؟
مشتری های نقره بیشتر قشر مرفه هستند و در استان یزد شاید۱۰درصد مردم نقره می خرند. نوسانات ارزی، شکاف طبقاتی را بیشتر کرده و مشتری های نقره هم خاص تر شده اند. در حال حاضر بسیاری از مردم دیگر به سمت خرید ظروف نقره نمی آیند. با این شرایط ما کیفیت کار را بالا بردیم تا جامعه هدفمان محصولات با کیفیت تر و بهتری را خریداری کند.

ویژگی های خاص نقره چیست؟ آیا خاصیت درمانی هم دارد؟
نقره خاصیت های درمانی هم دارد و جواهرات نقره در عین جذابیت بسیار سلامتی بخش هستند. بر اساس نتایج و تحقیقات محققان، طلا روند فعالیت ارگانیسم بدن انسان را زیاد کرده و نقره، بر عکس طلا، آرام‌ بخش می باشد. نقره دارای رنگ سفید است و با داشتن قدرت انعکاسی بسیار زیاد  بیش از ۹۲درصد نوری را که به آن می تابد را منعکس می نماید . بنابراین زمانی که جواهرات نقره روی بدن هستند کمک می کنند که انرژی بیشتری انباشته شود. همچنین به نظر می رسد نقره به اجتناب از تمایلات کسالت آور کمک می کند و در نتیجه پوشیدن نقره ممکن است احساس تازگی و نیرومندی به ارمغان بیاورد. نقره به شما کمک می کند که افکار خود را متمرکز کنید .

چه اندازه خرید نقره به عنوان سرمایه ای با ارزش افزوده مناسب است؟
شاید نقره برای سرمایه گذاری بهتر از طلا هم باشد مخصوصا در یزد که نقره ساخته شده از طلای ساخته شده برای سرمایه گذاری بهتر است. در یزد خرید نقره با اجرت ساخت است. برخی نقره ها به خاطر هنر خاص ساختشان در گذشته، قیمت بسیار بالایی دارند که چندین برابر قیمت خود نقره است.

آیا محصولات نقره گالری مجنون شناسنامه دار هستند؟
تمام محصولات تولیدی گالری مجنون با پلاک و برند هستند، حتی محصولات ارزان قیمت.  گالری مجنون هیچ محصولی را بدون شناسنامه وارد بازار نمی کند.

برای جذابیت بیشتر نقره چه راهکارهایی وجود دارد؟
نقره فلزی است که به خودی خود زیبایی منحصر به فردی دارد که  در کنار هنر دستان قلم زنان به اوج خود می رسد.
برخی از هنرها و خلاقیت نقره همراه با خالقان آن به زیر خاک رفته و این استادکاران بزرگ هیچ شاگرد خبره ای را برای ادامه دادن شیوه کارشان تربیت نکردند و اکنون با پیشرفت علم هنوز نمی توان برخی از هنرهای انجام شده روی نقره را کشف کرد و به کار گرفت.

استان های پیشتاز در صنعت نقره کدام هستند؟
به نظرم اصفهان و تبریز در زمینه قلم زنی بسیار عالی کار می کنند، زنجان هم در زمینه ساخت نقره هنر خاصی را به کار می گیرد، تهران و یزد بیشتر به ریخته گری نقره می پردازند و کمتر قلم زنی آنها مطرح است.

ظرفیت استان یزد در صنعت نقره سازی چگونه است؟
ما امروز در شهری زندگی می کنیم که درجهان به عنوان یک میراث ماندگار و جهانی شناخته می شود، اکنون ظرفیت بسیار خوبی برای جذب توریست وجود دارد که می توان از این طریق هنر نقره سازی یزد را به سایر جهانیان معرفی کرد. از این رو گالری مجنون برنامه های گسترده ای به صورت پلکانی در نظر دارد که در ابتدا، برخی از رجال سیاسی، مسئولین استانی و کاسبان این هنر را از ن+زدیک ببینند و بدانند ظرفیت نقره سازی در یزد هم وجود دارد و منحصر به استان های خاص نیست.

برای توسعه گالری مجنون چه برنامه هایی دارید؟
برنامه ای برای بازدید توریست ها از گالری گذاشته ایم، در این برنامه توریست ها به بازدید گالری می آیند و مجبور نیستند حتما از گالری خرید کنند.  در نظر داریم در هفته یک بار توریست ها را با هماهنگی میراث فرهنگی و شهرداری به گالری دعوت کنیم تا بعد از بازدید و عکس گرفتن، این عکس ها را در فضای مجازی پخش کنند. این کار باعث تبلیغ گالری و به دنبال آن جذب توریست برای استان یزد می شود. امیدوارم با حمایت بیشتر مسئولین، این هنر را در یزد ماندگار کنیم و از این طریق درآمدزایی خوبی هم به دست آوریم. در نظر داریم با گسترش گالری مجنون، شعب دیگری را راه اندازی کنیم و دراین راه حتما با رسانه ها در ارتباط خواهیم بود تا به کمک آنها هنر نقره سازی را اعتلا بخشیم.

از مسئولین چه انتظاری دارید؟
حضور مسئولین و فعالان صنعت طلا و جواهر استان در  مراسم افتتاحیه گالری مجنون باعث دلگرمی و انگیزه علاقمندان به این هنر است، هر چند که در این مراسم جای خالی اعضای اتحادیه صنف طلا و جواهرات یزد به شدت احساس می شد. نیاز است با توجه به مشکلات متعدد اقتصادی و صنفی پیش روی صنعت طلا و جواهر استان تمامی فعالان در این بخش با یکدیگر متحد و همراه باشند و از یکدیگر حمایت کنند تا این صنعت بتواند همچون گذشته به نگین کسب و کار و هنر یزد بدل شود.
البته از شهردار هنر دوست یزد تشکر می کنم، چرا که در مراسم افتتاحیه گالری به همراه برخی از اعضای شورای شهر و سرپرست میراث فرهنگی حضور داشتند و با این اقدام خود انگیزه ما را برای کار بیشتر کردند. مسئولین باید حمایت بیشتری از صنایع دستی داشته باشند و برای رفع موانع صادرات این هنر به کشورهای دیگر تلاش کنند. صنایع دستی جزء۴ صنعت پر سود دنیا است که متاسفانه در کشور ما با وجود هزینه ها و وقتی که هنرمندان می گذارند، حمایت شایسته ای از آن ها نمی شود.
صنایع دستی در یزد پیشینه تاریخی دارد و اگر مسئولان به هنرمندان زحمتکش این عرصه توجه بیشتری داشته باشند قطعا سودآوری بسیار خوبی برای یزد خواهد داشت. میراث فرهنگی که در حمایت از صنایع دستی پیشگام است، باید بیش از پیش به هنرمندان این حوزه توجه کند، این افراد بیشتر از آنکه نگاه مالی به کارشان داشته باشند عاشق هستند و با عشق و علاقه صنایع دستی و کهن سال را حفظ می کنند. کار دیگری که میراث فرهنگی باید انجام دهد شناسایی هنرهای فراموش شده یزد است، هنرهایی که در گذشته شاید بیشتر از اینکه کارهنری تلقی شوند یک راه درآمد بوده است.
شهرداری یزد می تواند مانند سایر استان ها، حداقل تابلوهای تبلیغاتی را در اختیار هنرمندان صنایع دستی قرار دهد تا کارشان را با هزینه کمتری به علاقمندان معرفی کنند.

برای آموزش کارکنان و علاقمندان به این حرفه هم برنامه ای دارید؟
موضوع آموزش و استفاده از تکنولوژی روز برای جذب مشتری بسیار مهم است. از این رو ایجاد سایت گالری مجنون نیز در دستور کار قرار گرفته و امیدواریم هرچه زودتر برای پاسخگویی آنلاین راه اندازی شود. در زمینه آموزش نیز کارهای خوبی صورت گرفته، امیدواریم کارگاه تخصصی نقره را تا پایان سال در یزد برگزار کنیم و از این طریق نیروهای متخصصی را برای کار در گالری پرورش دهیم.

مشکل اساسی حوزه صنعت نقره چیست؟
صادرات کم این محصول به کشورهای دیگر مشکل اساسی صنعت نقره است. اینکه نمی توان نقره را به طور گسترده صادر کنیم، دلایل زیادی دارد. به نظر من مشکل اصلی صادرات کم این محصول، نبود زیرساخت های لازم است.
کشورهای پیشرفته همواره در ساخت نقره و تکنولوژی آن به روز هستند، در حالی که نقره ایران از نظر قلم و هنر بسیار عالی و نمونه است اما زیرساخت ها و تکنولوژی لازم را ندارد از این رو بازار هدف بین المللی، تحت الشعاع محصولات ایران قرار نمی گیرد. در محصولات ایرانی نقره زیادی به کار می رود ولی کشورهای دیگر میزان نقره به کار رفته در محصولاتشان به مراتب کمتر از نمونه های ایرانی است اما ارزش افزوده بیشتری دارند.

برنامه ای برای صادرات نقره دارید؟
یکی از چشم اندازهای «نقره مجنون» در سال جاری پیرو فرمایش مقام معظم رهبری در راستای حمایت از کالای ایرانی، انتقال ظروف نیمه ساخته با کیفیت از کشور ترکیه به ایران و ایجاد شغل برای هنرمندان قلمزن است که پس از اتمام حکاکی و قلمزنی این ظروف به کشور ترکیه برگشت داده می شود و پس از اتمام فرایند تولید با نام برند «مجنون» به دیگر کشورها صادر خواهد شد. در حال حاضراین پروژه در مراحل مقدماتی و دریافت مجوزهای لازم از سازمانها و نهادهای ذیربط است که پس از موافقت سازمان صنایع دستی و گمرک جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار خواهد گرفت.  

سخن پایانی…
از مسئولین استان به ویژه سازمان میراث فرهنگی می خواهم توجه بیشتری به صنایع دستی داشته باشند و دلباختگان این مسیر را با حمایت ها و محبت های خود، دلگرم کنند. از هنر دوستان و علاقمندان به نقره نیز دعوت می کنم برای بازدید از محصولات ما به «گالری مجنون» مراجعه کنند.