موزه کاظمینی، مجموعه ای بی نظیر است

«میرزا محمد کاظمینی» قدم گذاشتن در مسیر فرهنگ را با معلمی در مدارس آغاز کرد و با قرار گرفتن در جایگاه مدیرکل ارشاد یزد، خدمات گسترده ای به هنر و فرهنگ استان نمود تا جایی که مدیرکل نمونه وزارت ارشاد شد و مدیر حامی تئاتر و سینما لقب گرفت. «کاظیمینی» در کنار فعالیت های متنوع فرهنگی در کسوت مدیرکلی ارشاد، سال ۱۳۸۷ «بنیاد فرهنگی ـ پژوهشی ریحانه‌الرّسول(س)» را بنا نهاد تا پشتیبان پژوهش درباره فرهنگ و تاریخ یزد و همچنین معرفی مشاهیر این دیار شود. بر همین اساس ده ها عنوان کتاب را یا خود تالیف کرد یا به اهتمام وی در این موسسه از جمله «دانشنامه فقهای یکصدساله شیعه»، «دانشنامه ائمّه جمعه کشور»، «دانشنامه مشاهیر یزد»، «دانشنامه مفاخر یزد»، «دانشنامه مشاهیر» و مفاخر دامغان»، «تندیس پارسایی»، «خط در امپراتوری ایران»، «فرهنگ‌سازی در دنیای امروز» و … تالیف شد.

یکی از ارزنده ترین اقدامات «میرزا محمد کاظمینی» در کمک به پژوهشگران و محققین و همچنین حفظ تاریخ یزد، احداث کتابخانه با ده ها هزار جلد کتاب و نشریه و روزنامه و موزه در مجموعه حرم مطهر امامزاده جعفر(ع) و وقف آن برای عموم است.

موزه «میرزا محمد کاظمینی» را می توان یکی از مهمترین اقدامات صورت گرفته جهت جمع آوری و حراست از آثار تاریخی و مجموعه داری خصوصا نسخ خطی و کتب قدیمی دانست. موضوعی که تا پیش از آن کمتر مورد توجه قرار گرفته بود و اهمیت آن به اندازه ای است که سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت، در تجلیل از «میرزا محمد کاظمینی» گفت: «وی از خدمات ارزنده ای برخوردار است و من همیشه از شخصیت مقبول و متعهد برادرمان آقای کاظمینی تجلیل می نمایم.»

«گنجینه قرآن و کتب ادیان»، «گنجینه اسناد و نسخ تاریخی میرزا محمد کاظمینی، شامل بیش از ۲۰۰۰ نسخه ارزشمند خطی، ۴۰۰۰۰ سند خطی و ۵۰۰ نسخه چاپ سنگی»، «گنجینه بیش از ۶ هزار سکه و اسکناس»، «گنجینه عکس مشتمل بر ده ها هزار عکس از ابتدای قرن ۱۳ شمسی تا سالهای اخیر»، «گنجینه بیش از ۲۸ هزار تمبر»، «گنجینه‌ بیش از ۲۵۰۰ نگین، مهر و اشیای تاریخی همچون «درّ علوی و ظرف نمرودی متعلق به ۳۰۰۰ قبل» و «گنجینه بیش از ۸ هزار کبریت» بخش های مهم این موزه هستند.

سخن گفتن از آثار و خدمات میرزا محمد کاظمینی مجالی بسیار می خواهد و اما بی شک یکی از مهمترین خدمات او به تاریخ و فرهنگ یزد راه اندازی موزه و وقف آن به عموم مردم بوده است. در این راستا گفتگویی با منوچهر لطفی، رئیس انجمن مجموعه داران ایران پیرامون «موزه میرزا محمد کاظمینی» داشته ایم که در ادامه می خوانید:

اهمیت مجموعه داری و حفظ و حراست از آثار تاریخی و فرهنگی چیست؟

قبل از اینکه درباره اهمیت مجموعه داری سخن بگویم باید به تاریخچه ی مجموعه داری در ایران اشاره کنم. قدمت مجموعه داری در ایران طبق اسناد مکتوب ۱۷۰ سال است. علاقه مندان زیادی به اشیا تاریخی وجود دارند و قدیمی ترین مجموعه در شهر آشتیان است. بعد وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و آشنایی ایرانیان با دستاوردهای دیگر کشورها در حفظ آثار تاریخی و فرهنگی، مجموعه داری نیز در ایران آغاز شد. همچنین ورود تمبر، سکه های ماشینی، کارت پستال، کبریت و …به ایران باعث شد تا علاقه مندی به مجموعه داری در کشور گسترش یابد. بر این اساس مجموعه داری در ایران سابقه ای طولانی دارد و مجموعه داران زیادی در طول دو قرن گذشته به جمع آوری و حفظ اشیاء و همچنین آثار تاریخی و فرهنگی پرداخته اند. ولی متاسفانه تا سال ۱۳۸۶ عملا هیچ قدردانی از مجموعه داران صورت نگرفته یا اراده ای برای شناسایی و سامان دهی مجموعه داران وجود نداشته است.بنابراین اگر بخواهیم تعریفی از مجموعه داری ارائه کنیم باید بگوییم مجموعه گردآوری دسته ای از یک نوع شیء یا اثر فرهنگی است که کنار هم قرار گرفتن آنها باعث ارزش مضاعفشان می شود. منظور از ارزش مضاعف لزوما ارزش مالی نیست بلکه جمع آوری و طبقه بندی این آثار مفهومی تازه بدانها داده و ارزش بالاتری پیدا می کنند و بستری فراهم می شود تا محققان و پژوهشگران بتوانند سیر تاریخی آن شیء را بررسی کنند.

خاطرات بسیار خوبم از سفر به یزد یکی مهمان نوازی مردم خونگرم این شهر است و دیگری بازدید از موزه دکتر میرزا محمد کاظمینی. میرزا محمد کاظمینی را به عنوان مجموعه دار اسناد و نسخه خطی می شناسم که موزه ایشان مشتمل بر ۷ گنجینه است و هرکدام از استاد آن به هم مرتبط است. در این موزه ۷ گنجینه وجود دارد که هرکدام از اسناد کاغذی آن به هم مرتبط است. در ۷ گنجینه این موزه اسنادی وجود دارد که در کمتر موزه خصوصی یافت می شود.

ویژگی های فیزیکی این موزه دکتر میرزا محمد کاظمینی مانند ساختمان، دکوراسیون، چیدمان و نور پردازی هم ویژگی های خاصی دارند. از لحاظ محتوا باید عرض کنم که گنجینه های هفت گانه این موزه شامل اسناد و نسخه خطی، گنجینه سکه و اسکناس، نگین و عتیقه جات، تمبر و اشیا تاریخی همگی ویژگی های منحصر به فردی به این موزه داده است و خوشحالم که این موزه از اسناد تاریخی و کتاب و سند فراتر رفته است. این مجموعه ویژگی های خاصی دارد که به نظرم بینظیر و منحصر به فرد است. این موزه شرایط بسیار خوبی برای طلاب، دانشجویان، نویسندگان و پژوهشگران ایرانی و خارجی فراهم آورده تا از منابع سرشار آن برای تحقیق و پژوهش استفاده کنند.از دیگر اقدامات بسیار ارزشمند دکتر کاظمینی وقف موزه بوده است تا این مجموعه همیشه و در سالیان آینده در اختیار نسل های مختلف قرار گیرد تا از منابع کم نظیر آن بهره ببرند و با تاریخ و فرهنگ خود آشنا شوند. این بهترین باقیات الصالحات است.
وی بیان داشت: ۴ هزار مجموعه دار در ایران داریم که دکتر کاظمینی حائز رتبه ممتاز در این زمینه است و تمبر یادبودی برای تجلیل از ایشان تهیه کرده ایم.