مجادله بر سر حضور اقلیت های دینی در شوراهای شهر

شورای نگهبان در نامه ای خطاب به هیات های نظارت بر انتخابات خواستار جلوگیری از حضور کاندیداهای اقلیت های مذهبی در انتخابات شوراهای شهر و روستا شد. موضوعی که بازتاب وسیعی در شبکه های اجتماعی و رسانه های برون مرزی داشت و با واکنش فعالین سیاسی روبرو گشت.

در انتخابات چهارمین دوره شوراهای شهر و روستا در سال ۹۲، برای اولین بار در تاریخ کشور یک زرتشتی به نام سپنتا نیکنام توانست با رای بالایی از طرف مردم یزد به شورای شهر راه یابد. هرچند در آن سال نیز مخالفت هایی با حضور این اقلیت مذهبی در انتخابات به گوش رسید اما از آنجاییکه قانون انتخابات شوراها منعی برای حضور اقلیت های مذهبی قائل نشده بود، این کاندیدای زرتشتی در صحنه انتخابات ماند و عضو شورای شهر یزد شد.

این انتخاب مردم یزد در آن زمان بازتاب وسیع و مثبتی از زندگی مسالمت آمیز و توام با احترام ایرانیان مسلمان و اقلیت های مذهبی را در جهان بوجود آورد و بسیاری به تحسین این انتخاب پرداختند اما در طول فعالیت شورای شهر چهارم یزد، توسط برخی از شخصیت های مذهبی نسبت به حضور سپنتا نیکنام مواضعی گرفته می شد اما فعالیت این عضو زرتشتی که رییس کمیسیون خدمات شورای شهر بود، هیچگاه فراتر از امور شهری نرفت و حضور این اقلیت مذهبی موجب حاشیه سازی در امور مذهبی یا فرهنگی نگردید. اما به نظر می رسد مخالفان عضویت یک زرتشتی در شورای شهر از پای ننشستند و این بار در آستانه انتخابات و اعلام نتایج تایید صلاحیت شدگان، با ارسال نامه ای به شورای نگهبان خواستار رد صلاحیت سپنتا نیکنام شدند و احمد جنتی نیز در پاسخ به این نامه، دستور ممانعت نامزدی اقلیت های مذهبی در انتخابات شوراها را صادر کرد.

نکته جالب در خصوص اقدام اخیر شورای نگهبان، دادن برخی اطلاعات نادرست به این نهاد نظارتی است چرا که عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در توضیح دستور منع حضور اقلیت های مذهبی در شورای شهر گفته است:«برای مثال در یزد شهروند زرتشتی، رییس شورای شهر بود، ولی با نظریه اخیر فقهای شورای نگهبان از این به بعد در آن شهری که بیشتر آنها مسلمان هستند غیر مسلمان نمی تواند عضو شورای شهر شود.» این در حالی است که سپنتا نیکنام عضور زرتشتی شورای شهر هیچگاه رییس این شورا نبوده و حتی برای آن درخواستی هم نداشته است.

پیگیری ها بالاخره نتیجه داد

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد کاظم مدرسی، امام جمعه محمد آباد یزد در گفتگو با بشارت یزد، در پاسخ به اینکه چرا شورای نگهبان مخالف حضور اقلیت های مذهبی در انتخابات شوراها شده است، با بیان اینکه به نظر او هیچ مسلمانی خواهان حضور اقلیت ها در شوراهای شهر نیست، گفت: شورای نگهبان به استناد فرمایشات حضرت امام خمینی علیه‌الرحمه در در صحیفه نور این دستور را داده و حضور این افراد را مخالف شرع تشخیص داده است. بنابراین مطابق قانون این افراد نمی توانند نامزد شوراها شوند و اگر شده اند باید رد صلاحیت گردند.

مدرسی در پاسخ به این سوال که چرا  در انتخابات ۹۲ با حضور یک کاندیدای زرتشتی در انتخابات شوراها مخالفتی نکردید و وی رد صلاحیت نشد، گفت: در آن زمان هم مخالفت های زیادی با این موضوع شده بود که موثر نیافتاده بود و حالا پیگیری های صورت گرفته به نتیجه رسید و شورای نگهبان بر اساس شرع و فرمایش حضرت امام(ره) این حکم را صادر کرده است.

دفاع رییس مجلس از حقوق اقلیت ها

هرچند که به نظر می رسید پیگیری برخی ها در یزد و نامه نگاری با شورای نگهبان نتیجه بخش بوده و سپنتا نیکنام رد صلاحیت خواهد شد اما پس از نامه احمد جنتی و درخواست وی برای جلوگیری از ورود اقلیت ها به شورای شهر  اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان در مجلس نامه ای خطاب به علی لاریجانی نوشت و در آن اقدام شورای نگهبان را غیرقانونی دانست.

نماینده زرتشتیان در مجلس همچنین چهارشنبه گذشته  از دستور لغو درخواست احمد جنتی و ارسال نامه به شورای نگهبان توسط رییس مجلس خبر داد.

اسفندیار اختیاری، با اشاره به نامه خود به علی لاریجانی و ارائه موارد غیرقانونی بودن درخواست شورای نگهبان به بشارت یزد گفت: قانونی که ۲۰ سال قبل تصویب شده و بارها در انتخابات شوراها اجرا شده، نیازی به تفسیر ندارد و در صورت نیاز به اصلاح باید از طریق لایحه یا طرح اقدام شود.

نماینده زرتشتیان در مجلس اظهار کرد: پیرو نامه‌ای که در خصوص عدم جلوگیری از ورود پیروان ادیان الهی به انتخابات شورای شهر طبق نظریه اخیر فقهای شورای نگهبان نوشتم، آقای لاریجانی مستقیما به هیات نظارت بر انتخابات شوراها دستور داد مطابق قانون اقدام کنند.

اختیاری یادآور شد: پس از دستور آقای لاریجانی، با اعضای هیات های نظارت بر انتخابات شوراها که از نمایندگان مجلس هستند، نیز گفت‌وگو شد و اکثریت آنها هم با ادامه اجرای قانون فعلی موافق بودند و قرار شد دقیقا مر قانون در این زمینه اجرا شود و تغییری در آن صورت نگیرد.

این نماینده مجلس اضافه کرد: بر اساس قانون فقط مجلس وظیفه قانونگذاری را دارد و شورای نگهبان می‌تواند نظر فقهی خود را در مورد طرح‌ها و لوایح مصوب مجلس، آن هم در موعد زمانی قانونی اعلام کند. مجلس نیز در صورت ایراد شورای نگهبان یا قانون را اصلاح می‌کند و یا بر مصوبه خود اصرار می‌ورزد و تعیین تکلیف به مجمع تشخیص واگذار می‌شود، لذا قانونی که ۲۰ سال قبل تصویب شده و بارها در انتخابات شوراها اجرا شده، نیازی به تفسیر ندارد و در صورت نیاز به اصلاح این قانون باید از طریق ارائه لایحه یا طرح جدید اقدام شود.

بدعت شورای نگهبان

علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اخطار میرزایی نکو نماینده دماوند درباره اظهارنظر رئیس شورای نگهبان مبنی بر اینکه اقلیت های دینی نمی‌توانند در شوراهای شهر حضور پیدا کنند، گفت: منتظر توضیح شورای نگهبان هستیم. مثل اینکه رئیس مجلس نیز اقدامی انجام داده که ان‌شاءالله مطلب روشن شود.

به گزارش ایسنا، قاسم میرزایی نکو در اخطاری در پایان جلسه علنی دیروز مجلس گفت: روز گذشته رئیس شورای نگهبان اعلام کرد بر اساس تبصره ماده ۲۶ قانون مصوب سال ۷۵ اقلیت های دینی نمی توانند در شوراهای شهر حضور پیدا کنند و باید رد صلاحیت شوند.

وی افزود: این اظهار نظر درحالی است که طبق قانون نظارت بر انتخابات شوراها بر عهده مجلس است و اصلاحیه های قوانین در سالهای ۷۵، ۸۶ و ۹۲ چندین بار به شورای نگهبان رفته است. برخی خلاف موازین شرعی تشخیص داده شده و در مجموع این قوانین به تایید شورای نگهبان رسیده است.

این عضو هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها در کشور ادامه داد: متاسفانه در حال حاضر نظارت استصوابی از میزان احوالات افراد به قوانین تسری پیدا کرده که این یک بدعت است. قطعا با این روند ممکن است هر روز قوانین مصوب مجلس ملغی شود، قطعا باید این موضوع مورد رسیدگی قرار گیرد.

علی مطهری رئیس جلسه، در پاسخ به این اخطار گفت: این موضوع مقداری مبهم است ما منتظر توضیح سخنگوی شورای نگهبان در این باره هستیم. چون وقتی مصوبه ای به تصویب مجلس می رسد و شورای نگهبان نیز آن را تایید می کند نمی تواند اظهارنظر نماید. به نظرم استناد به اصل چهارم قانون اساسی در این باره به دلیل اعلام نظر شورا نافذ نیست.

وی گفت که منتظر توضیح شورای نگهبان هستیم مثل اینکه رئیس مجلس نیز اقدامی انجام داده که ان‌شاءالله مطلب روشن شود.

صادق خان

شهردار مسلمان لندن

در کنار همه استدلال های حقوقی و تفاسیر قانونی که برخی نمایندگان مجلس و بسیاری از شخصیت های سیاسی نسبت به غیرقانونی بودن تصمیم شورای نگهبان مبنی بر جلوگیری از حضور اقلیت های مذهبی در شوراهای شهر داشته اند و همچنین مخالفت علی لاریجانی، رییس مجلس با این تصمیم شورای نگهبان، در روزهای اخیر بسیاری با یادآوری انتخاب «صادق خان» به عنوان یک مسلمان از طرف مردم پایتخت انگلیس برای پست شهرداری لندن، بر این باورند که می توان با درنظر گرفتن همه الزامات و ملاحظات شرعی، در امور مرتبط با مدیریت شهری از حضور اقلیت ها هم بهره برد چراکه آنها هم در شهر زندگی می کنند و در صورت داشتن قابلیت های نخصصی می توانند در مدیریت شهری مشارکت داشته باشند.