قانون اخذ یک درصد عوارض آلایندگی، یک اهرم قانونی متفاوت

مدیرکل سازمان حفاظت از محیط زیست استان یزد در نشست خبری با خبرنگاران که به مناسبت روز ملی هوای پاک در سامانه آنلاین خانه مطبوعات و رسانه های استان برگزار شد با اشاره به قانون هوای پاک گفت: این قانون برای ۱۷ دستگاه اجرایی در سطح وزارتخانه ها و به تبع آن در سطح استان مباحث و تکالیفی را مشخص کرده است که اگر تمامی این دستگاه‌ها به همه وظایف خود عمل نکنند توفیقی حاصل نخواهد شد.

متولی هوای پاک فقط سازمان محیط زیست نیست

به گزارش بشارت یزد نیره پور ملایی با تاکید بر اینکه متولی هوای پاک فقط سازمان محیط زیست نیست یادآور شد: وزارت نیرو در حوزه توسعه انرژی های تجدید پذیر در نیروگاه ها، وزارت نفت در مورد سوخت استاندارد، وزارت کشور در خصوص نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، شهرداری در تست معاینه فنی و دادگستری و نیروی انتظامی در خصوص برخورد با نقض قوانین زیست محیطی مسئول هستند. اینها وظایفی است که همه دستگاه ها برای داشتن هوای پاک موظف به رعایت آن هستند.

وی با اشاره به اینکه محور یزد اردکان محور توسعه استان بوده و ۸۰ درصد توسعه استان یزد در همین محور اتفاق افتاده است، اظهار داشت: در عین حال بیشترین توسعه سکونتگاه‌های انسانی را هم در همین حوزه داریم و جمعیت استان در نزدیکی با این صنایع قرار دارند. این موضوع باعث شده است تا بیشترین حجم حمل و نقل در حوزه صنعت را در این منطقه شاهد باشیم.

تاکنون از کانون‌های اصلی تولید گرد و غبار در استان غفلت شده است

پورملایی با بیان اینکه تاکنون از بحث عرصه‌های طبیعی و کانون‌های اصلی تولید گرد و غبار غفلت شده است، گفت: در حوزه منابع طبیعی در بالادست شهرستان‌های اردکان، میبد و اشکذر ۳ کانون اصلی داریم. طبق گزارشاتی که داشته ایم جهت وزش باد غالب استان از طرف غرب و شمال غرب استان است و حجم زیادی از این گرد و غبارها از این قسمت به سمت شهرستان های یزد، اشکذر، میبد و اردکان وارد می شود و این یکی از عوامل اصلی آلودگی هواست.

وی با اشاره به توسعه بسیار نامتوازن طی ۲۰ سال گذشته در محور یزد به اردکان، تصریح کرد: صنایع کاشی و سرامیک و واحدهای تولید فولاد صنایع وابسته به معادن هستند و وجودشان در استان الزامی است اما بالاتر از ظرفیت در یک محور بارگذاری شده اند که مشکلات اساسی را برای این منطقه به وجود آورده است.

مدیرکل سازمان حفاظت از محیط زیست استان یزد به قرار گرفتن محور یزد به اردکان در شاهراه اصلی و مواصلاتی شمال به جنوب کشور اشاره کرد و گفت: این هم موضوعی است که همیشه از آن غفلت شده است. در این محور به صورت شبانه‌روزی تردد ناوگان حمل و نقل سنگین که اغلب فرسوده هستند را شاهد هستیم که اثرات مخربی را برای محیط زیست به بار آورده است.

تدوین «سیاهه انتشار» و تعیین سهم عوامل مختلف در آلودگی هوای استان

وی با توضیح اینکه برای کنترل آلودگی هوا ابتدا باید مشخص شود که سهم تولید آلاینده ها از هر منبعی به چه شکل است، ادامه داد: یعنی اگر این سهم را ندانیم نمی توانیم اقدامی انجام دهیم و موضوع سیاهه انتشار و سهم و نقش آلاینده ها از منابع تولیدی آن نامشخص خواهد ماند. در بسیاری از کلانشهرها این طرح به پایان رسیده است و توانسته اند سیاهه انتشار را برای کلانشهرها مشخص کنند. خوشبختانه این موضوع در استان یزد نیز در دست انجام است.

نیره پور ملایی با اظهار امیدواری نسبت به اینکه در شش ماهه اول سال آینده با تامین اعتبار و نوشتن شرح خدمات در استان صنعتی یزد مطالعات سیاهه انتشار آلودگی هوا انجام شود گفت: این مطالعات باعث می شود تا چارچوب های عملیاتی در حوزه کنترل آلاینده ها در هر زمینه و وظایف دستگاه های اجرایی مشخص باشد.

ضرورت عدم اعطای مجوز جدید به صنابع آبخواه و کارخانه کاشی و سرامیک

وی با بیان اینکه اقدامات سازمان حفاظت از محیط زیست در سه حوزه نظارتی اصلاحاتی و آمایشی تقسیم‌بندی می‌شود، اضافه کرد: در حوزه آمایش برای مثال گفته می شود که این محور به طور کلی بسته شود و نباید مجوز صنعتی برای آن صادر شود اما با صدور دستورالعمل ها و برنامه ریزی های استانی توانستیم این موارد را به صورت مصوبه دربیاوریم و برای عدم استقرار صنایع پر آبخواه و عدم اعطای مجوز جدید به صنابع کاشی و سرامیک تصمیم گیری کنیم. به طوری که در دو سال گذشته به هیچ عنوان هیچ مجوزی برای احداث کارخانه کاشی و سرامیک و واحد فولاد جدید در استان داده نشده است.

پورملایی با اشاره به اینکه در بحث نظارت هم سعی کردیم با بضاعتی که داشتیم پایش های شبانه روزی خود را افزایش دهیم، گفت: اما با توجه به محدودیت نیرو و امکانات و البته وسعت و تعداد زیاد صنایعی که به صورت بالقوه و بالفعل مشکلات آلایندگی دارند این کار به تنهایی از عهده ما برنمی آید. ضمن اینکه اگر تعهد اجتماعی واحدهای صنعتی نباشد شاید کار برای ما سخت تر شود و نمی توانیم برای همه نظارت و اعمال قانون کنیم.در عین حال که علاقه مندیم که چرخ صنعت بچرخد اما در حوزه محیط زیست هم به انسان سالم که محور توسعه است اهمیت می دهیم.

رشد ۳ برابری پایش های شبانه روزی از صنایع آلاینده استان در ۲ سال گذشته

وی به رشد ۳ برابری پایش های شبانه روزی از صنایع آلاینده استان در طول دو سال گذشته اشاره و عنوان کرد: با این وجود باز هم این پایش‌ها کافی نبود اما این خبر خوش را به مردم می‌دهیم که بزودی مجهزترین مرکز پایش زیست محیطی کشور در یزد راه اندازی خواهد شد که این موضوع به افزایش نظارت ها منجر خواهد شد.

مدیرکل سازمان حفاظت از محیط زیست استان یزد در مورد اقدامات اصلاحی این سازمان برای واحدهای صنعتی آلاینده توضیح داد: قانون هوای پاک قانون بسیار خوب و کاملی است البته در صورتی که به خوبی به آن عمل کنیم. کارگروه های مربوط به این قانون در استان تشکیل شده که این موضوع باعث شد تا بسیاری از واحدهای صنعتی که سیستم های بسیار معیوبی داشتند را رصد کنیم.

۳۳ درصد از واحدهای کاشی و سرامیک سیستم معیوب خود را اصلاح کردند

وی با اعلام اینکه در مجموع ۳۳ درصد از واحدهای کاشی و سرامیک سیستم معیوب خود را اصلاح کردند، اظهار کرد: برای مثال شهرک فولاد وضعیت بسیار نامناسبی در خصوص انتشار آلاینده ها داشت که به ۹ واحد ابلاغ اصلاح سیستم کنترل آلاینده های معیوب ابلاغ شد البته اینها به صورت مطلق نیست و نیاز به سیستم های پشتیبان دارند تا در صورتیکه این سیستم ها مجدداً خراب شوند از آنها پشتیبانی کند تا دود آن به چشم مردم نرود.

نیره پورملایی از قانون اخذ یک درصد عوارض آلایندگی به عنوان یکی از اهرم های قانونی متفاوت نام برد و گفت: وظیفه تشخیص این آلایندگی بر عهده سازمان حفاظت از محیط زیست است که در شناسایی این واحدهای آلاینده توفیق بسیار خوبی را کسب کرده ایم و نسبت به سال ۹۷ حدود ۱/۵ برابر رشد داشته ایم. این یک درصد عوارض باعث شده است که واحدهای آلاینده در جهت اصلاح سیستم های خود حرکت کنند.

وی با بیان اینکه ۳۵ درصد از این عوارض آلایندگی به سازمان محیط زیست و صندوق ملی محیط زیست برمی‌گردد، اذعان کرد: این ۳۵ درصد به عنوان تسهیلات در اختیار واحدهای آلاینده برای اصلاح سیستم معیوب آنها قرار می گیرد. در همین راستا به دو واحد صنعتی آلاینده تسهیلاتی برای اصلاح سیستم معیوب خود از طرف صندوق ملی محیط زیست داده شد. یعنی یک پروسه بسیار هدفمند را شاهد هستیم.

ایستگاه پایش کیفی هوای اردکان ۱۶ روز ناسالم در دی ماه را به ثبت رساند

پورملایی با اشاره به شاخص‌های ایستگاه‌های سنجش کیفی هوا در سطح استان گفت: در شهر یزد ۲ ایستگاه و در شهرهای بافق، اردکان و میبد هم یک ایستگاه وجود دارد که وضعیت کیفی هوا را به صورت ۲۴ ساعته مورد ارزیابی قرار می‌ دهند. بر این اساس در شهر اردکان ۱۶ روز ناسالم برای گروه‌های حساس در دی ماه به ثبت رسیده و شهر میبد طی همین مدت ۱۰ روز ناسالم را تجربه کرده است و یزد نیز هیچ روز ناسالمی در دی ماه نداشته است.

۱۶۲ واحد صنعتی استان به تعهدات زیست محیطی خود عمل نمی کنند

وی با اعلام اینکه ۴۸۶ مورد اخطاریه به واحدهای صنعتی در سال جاری ثبت سامانه جامع محیط زیست شده است، اضافه کرد: این اخطارها در وهله اول منجر به تذکر و در مرتبه بعدی چنانچه اقدامی از سوی واحدهای صنعتی صورت نگیرد به مراجع قضایی معرفی می گردند که باز هم به آنها مهلت داده می شود و در نهایت در صورت عدم رعایت دوباره، واحد صنعتی پلمپ و به لیست صنایع آلاینده وارد خواهند شد. برای مثال در یک ماه گذشته دو واحد صنعتی به دادگاه ارجاع و ۱۶۲ واحد صنعتی که به تعهدات زیست محیطی خود عمل نکرده اند شناسایی شدند.

مدیرکل سازمان حفاظت از محیط زیست استان یزد به تشریح مهمترین برنامه های این سازمان برای پیشگیری از آلودگی هوا پرداخت و افزود: یکی از برنامه هایی که هم استاندار و هم مسئولین ذیربط در این حوزه با ما همکاری زیادی داشتند بحث تدوین سند آمایش و عدم توسعه صنعتی از نوع صنایع آبخواه و آلاینده در محور دشت اردکان و رفتن به سمت مسیر صنایع پاک بود که خوشبختانه در حال اجراست. واقعیت این است که این صنایع در گذشته شکل گرفته اند و اکنون نمی توانیم آنها را تعطیل کنیم اما می توان نظارت بر آنها را تشدید کرد.

دلیل اختلاف شاخص آلودگی هوا در دو شهرستان اردکان و میبد

وی در پاسخ به سوال خبرنگار بشارت یزد مبنی بر اینکه چرا با وجود فاصله کم میان دو شهر اردکان و میبد شاخص آلودگی هوای آنها با اختلاف فاحش روبروست، توضیح داد: علاوه بر دو شهر میبد و اردکان در خود شهر یزد نیز دو ایستگاه پایش آلودگی هوا وجود دارد که اعداد مختلفی را اعلام می کنند. این ایستگاه ها، آلودگی هوای همان ناحیه ای که در آن قرار دارند را نشان می‌دهند.ممکن است در برخی از نقاط هیچ منشاء آلودگی هوایی وجود نداشته باشد اما افزایش حجم آلاینده ها در آن منطقه را شاهد باشیم که این موضوع به عواملی نظیر جهت وزش باد، ترافیک و… برمی‌گردد.

تکذیب استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های استان

نیره پورملایی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص استفاده از مازوت برای سوخت نیروگاه های استان تشریح کرد: جلسات زیادی با مدیران این نیروگاه ها برگزار کردیم تا این موضوع مشخص شود. نیروگاه‌های استان در وهله اول از سوخت گاز استفاده می‌کنند و در مرحله بعدی چنانچه کمبود وجود داشته باشد نیروگاه ها به سمت استفاده از گازوئیل با میزان گوگرد مشخص می روند. بنابراین استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های استان به طور کامل منتفی است.