بازخوانی تاریخچه مذاکرات چند ساله سازمان نظام مهندسی و شرکت برق برای حفظ جان شهروندان:
سرانجام مبهم یک تفاهمنامه حیاتی در یزد
برقراری انشعاب متقاضیان بدون اخذ تأییدیه ناظر برق سازمان نظام مهندسی و بی‌توجهی به استانداردها و ضوابط فنی، به تضییع حقوق شهروندان و وقوع خسارت‌های جانی و مالی همانند حوادث بی‌شمار سال‌های اخیر منجر خواهد شد که در این صورت مدعی العموم می‌تواند به این موضوع ورود کند چراکه بنا به گفته رئیس سازمان نظام مهندسی استان، هزینه این نظارت‌ها پیش‌تر از شهروندان دریافت شده و باعث افزایش هزینه‌های مضاعف برای آنها نخواهد شد.
«با تبریک سال نو، انتصاب حضرتعالی بعنوان مدیر عامل شرکت توزیع برق استان باعث مسرت گردید و انشاءالله نوید بخش خدمات حرفه‌ای در زمینه انرژی و همکاری‌های مناسب‌تر با سازمان نظام مهندسی ساختمان استان باشد.»
این جملات که در نوروز ۹۸ و در پی انتصاب مهندس آرش نواب به عنوان مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد از سوی دکتر سالاری نوشته شد، نخستین اعلام آمادگی مدیریت جدید سازمان نظام مهندسی ساختمان یزد برای توسعه همکاری با شرکت توزیع برق استان بود.
کمتر از یک ماه بعد طرفین توافق کردند تا در کارگروهی متشکل از شرکت توزیع نیروی برق استان و سازمان نظام مهندسی ساختمان، موضوع ارت و سایر موضوعات مرتبط با برقراری انشعاب، نظیر محل پست برق، سیم ارت و فرایندهای مربوطه را بررسی و جمع‌بندی کنند.
با تفاهمنامه جدید دیگر شاهد برق‌گرفتگی در استان نخواهیم بود
چندی بعد مهندس محسن صحراکاری نماینده هیئت مدیره در کمیسیون برق سازمان نظام مهندسی ساختمان استان یزد در نشست هم‌اندیشی مهندسین برق استان یزد اعلام کرد: سالانه بیش از هزار نفر در اثر برق‌گرفتگی در کشور کشته می‌شوند و با تفاهمنامه جدید سازمان و شرکت توزیع برق استان به سمتی می‌رویم که دیگر شاهد برق‌گرفتگی در ساختمان نباشیم.
وی از اینکه هرساله در فصل تابستان تعداد زیادی از شهروندان فقط از برق گرفتگی به وسیله کولر آبی و بسیاری هم از آتش سوزی‌های ناشی از اتصالی برق و رعایت نکردن موارد استاندارد در ساختمان‌ها جان خود را از دست می‌دهند، اظهار تاسف کرد و گفت: در زمینه اجرای سیم ارت با همکاری شرکت توزیع برق استان از این پس می‌توانیم شاهد باشیم که در تمام ساختمان‌های مجوزدار موارد استاندارد رعایت شده و سیم ارت، سیم سوم و کلید محافظ جان وجود داشته باشد و در ساختمان‌هایی که بدون مجوز ساخته می‌شوند هم نظام مهندسی این آمادگی را دارد تا سیستم ارت آنها را بررسی نماید تا بعد از رعایت موارد ایمنی، انشعاب برق برقرار شود.
مهندسین سازمان نظام مهندسی را از خودمان می‌دانیم
آرش نواب مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد هم در همین نشست این تفاهمنامه را در راستای جلوگیری از حوادث برق در ساختمان دانست و گفت: این تفاهمنامه آغاز همکاری با مهندسین سازمان است و ما آنها را از خودمان می‌دانیم. بسیار خوشبین هستم با موفقیت در این تفاهمنامه شاهد انعقاد تفاهم‌نامه‌های بیشتری با سازمان باشیم.
نواب از اینکه تغییر تعرفه کنتور اول از ساخت و ساز به مسکونی و یا درخواست کنتور دوم و بیشتر منوط به ارائه تأییدیه سیم سوم و کلید محافظ جان از سازمان نظام مهندسی است، هم سخن گفت.
انعقاد تفاهمنامه نظام مهندسی ساختمان و شرکت توزیع برق استان
در نهایت تفاهمنامه نظام مهندسی ساختمان و شرکت توزیع برق استان منعقد شد و طبق مفاد ۱۰ گانه آن، شامل کلیه ساختمان‌ها اعم از با یا بدون پروانه ساخت بود و بر اجرای کامل آن در کلیه شهرهای استان هم تاکید شد.
پس از امضای موفقیت‌آمیز این تفاهمنامه، سازمان نظام مهندسی جهت اجرای صحیح و افزایش ایمنی تأسیسات برقی ساختمان ها اقدام به برپایی دوره‌های آموزشی برای برق‌کاران تجربی ساختمان کرد و از آنها خواست تا برای ادامه کار در این حوزه در دوره فوق شرکت نموده و گواهی مربوطه را اخذ نمایند.
ابوالفضل اسدی هم چند روز بعد از انتصاب به عنوان مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای یزد و در اولین دیدار خود با دکتر سالاری بر تقویت همکاری‌های فی مابین تاکید و بر اجرایی کردن کامل مفاد تفاهمنامه سازمان نظام مهندسی و شرکت توزیع برق استان اعلام آمادگی کرد.
تاکید چند باره بر اجرایی شدن تفاهمنامه نظام مهندسی و شرکت برق
سرانجام در آخرین جلسه مشترک مدیران سازمان نظام مهندسی ساختمان و شرکت توزیع برق استان یزد که اوایل خرداد ماه سال جاری و با هدف بالابردن هر چه بیشتر سطح ایمنی در ساختمان‌ها برگزار شد دو طرف بر الزام اخذ تأییدیه ناظرین برق سازمان برای واگذاری کنتور به ساختمان‌های دارای پروانه ساخت، توافق کردند و مقرر شد به منظور حفظ جان شهروندان، در آینده اجرای آن برای تمام ساختمان‌ها اعم از دارای پروانه و یا بدون پروانه، الزامی شود.
تغییر رویکرد ناگهانی شرکت توزیع برق استان در خصوص اجرای تفاهم نامه
اما ماجرا به همین جا ختم نشد و آرش نواب مدیرعامل شرکت توزیع برق استان در نشست خبری آنلاین سوم شهریورماه ۹۹ در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران اذعان کرد: ۵ سال قبل وزیر نیرو دستور انعقاد تفاهمنامه با نظام مهندسی برای ایمنی بیشتر مردم را صادر کرد که دو سال با این روش با نظام مهندسی پیش رفتیم اما بعد از آن متوجه شدیم که این تفاهمنامه مردم را مجبور به احداث ارت می‌کند در حالی که به دلیل عدم فراهم بودن زیرساخت‌های آن در منازل عملاً این ارت کارآیی لازم ندارد. بنابراین در جلسه با سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اعلام کردیم تا زمانی که زیرساخت‌های لازم را در منازل ایجاد نکنید این تفاهمنامه فقط برای ساختمان‌های با بیش از ۴ کنتور و یا برای مشترکین صنعتی اجرا خواهد شد و حتماً هم لازم نیست به تایید نظام مهندسی برسد و نصاب خود شهروندان هم می‌تواند این ارت را نصب کند. ضمن اینکه همکاران ما هم به صورت رایگان این کار را انجام می دهند.
تا زیرساخت‌ها آماده نشود شهروندان را به سمت نظام‌مهندسی سوق نمی‌دهیم
وی دلیل این اقدام را کاهش هزینه‌های شهروندان دانست و گفت: بر اساس این تصمیم هر کسی می‌تواند این کار را انجام دهد و حتماً نباید از کانال نظام مهندسی انجام شود. مادامی که زیرساخت‌های این تفاهمنامه آماده نباشد و همه ساختمان‌ها از مسیر نظام مهندسی ساخته نشوند، ما این کار را نخواهیم کرد که شهروندان را به سمت سازمان سوق دهیم هرچند معتقدیم بحث ارت مسئله مهمی است اما فقط یک ارت موثر می‌تواند جان مردم را حفظ کند و باعث نجات آنها شود.
برگزاری دوره‌های آموزشی برق کاران تجربی با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای
دکتر مهدی سالاری رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان یزد در گفتگو با یزدانه با بیان اینکه یکی از شروط تفاهمنامه نظام مهندسی و شرکت برق این بود که شبکه برق توسط مجریان ذیصلاح اجرا شود، گفت: این مجریان را توسط اتحادیه شناسایی و با انعقاد یک تفاهمنامه دیگر با سازمان فنی و حرفه‌ای دوره آموزشی این برق‌کاران تجربی را آغاز کرده‌ایم تا قانوناً گواهی فنی و حرفه‌ای برای اجرای شبکه‌های برق را داشته باشند.
وی با بیان اینکه در اواسط این دوره به دلیل شیوع کرونا آموزش‌های فنی و حرفه‌ای تعطیل شد، اظهار داشت: در حال حاضر منتظر هستیم تا با بهبود شرایط شهر یزد، ستاد استانی کرونا اجازه دهد تا مجریان گواهی صلاحیت خود را از سازمان فنی و حرفه‌ای دریافت کنند تا اجرای تفاهمنامه امکان‌پذیر باشد.
اهمیت پروانه‌دار بودن و نبودن ساختمان در اجرای تفاهمنامه
مهدی سالاری ادامه داد: قصد داشتیم تفاهمنامه با شرکت توزیع برق همانند تفاهمنامه ما با اداره گاز باشد. در تفاهمنامه با شرکت گاز حتی دادن انشعاب به ساختمان‌های بدون پروانه هم منوط به تایید ناظر سازمان نظام مهندسی است. اما متاسفانه به دلیل اینکه ۸۰ درصد از ساخت و سازهای یزد بدون پروانه هستند، ناطر نظام مهندسی در این ساختمان‌ها حضور ندارد و مالکین از برق‌کش‌های تجربی استفاده می‌کنند و به مواردی مانند اجرای سیم سوم، چاه ارت و یا نصب کلید محافظ جان که مورد تاکید سازمان مهارت ملی است توجهی ندارند.
وی در واکنش به اینکه مدیرعامل شرکت توزیع برق استان پروانه‌دار بودن و اجرای زیرساخت‌ها را شرط اجرای تفاهمنامه با سازمان نظام مهندسی دانسته است، گفت: در حال حاضر وضع موجود به این صورت است که تمام کسانی که به شرکت توزیع برق مراجعه می‌کنند می‌توانند انشعاب برق بگیرند. یعنی چه ساختمان با پروانه یا بدون پروانه باشد. بنابراین شرکت برق چطور می‌تواند کنترل کند که آیا داخل خانه سیم سوم اجرا شده و یا محافظ جان نصب شده است یا خیر. از طرفی هنوز اجرای این توافقنامه شروع نشده است.
کاهش درآمدها دلیل مدیران شرکت برق برای عدم اجرای تفاهمنامه
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان یزد به یکی از نگرانی‌های سال‌های گذشته شرکت توزیع برق برای عدم اجرای تفاهمنامه با سازمان نظام مهندسی اشاره و عنوان کرد: مدیران این شرکت اعتقاد داشتند در صورتی که تایید نظام مهندسی ملاک دریافت انشعاب قرار بگیرد بر روی درآمدهای شرکت برق تاثیر منفی خواهد گذاشت که به اعتقاد من این حرف قشنگی نیست و شرکت توزیع برق باید نگران جان مردم و فنی بودن تاسیسات الکتریکی ساختمان‌ها باشد چرا که گاز و برق در ساختمان‌ها مسئله بسیار مهمی است و باید توسط یک مرجع به تایید برسد.
چه کسی جوابگوی حوادث ناگوار آتش سوزی خواهد بود؟
وی افزود: تصور کنید فردی به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی دچار حادثه شود چه کسی جوابگو خواهد بود. طبیعی است که نظام مهندسی به دلیل عدم حضور ناظر در ساختمان مسئولیتی را به عهده نمی‌گیرد و شرکت برق نیز حتما اعلام می‌کند که ما فقط انشعاب داده‌ایم و کاری به شبکه داخلی خانه نداشته‌ایم و مسئولیت کنترل و نظارت بر عهده ما نبوده است. فقط یک برق‌کش تجربی می‌ماند که بسیاری از آنها شناسنامه‌دار و قابل شناسایی نیستند.
اجرای این تفاهمنامه هیچ هزینه مضاعفی را برای شهروندان به همراه ندارد
سالاری با تاکید بر اینکه بحث «منوط کردن اخذ انشعاب برق به تایید سازمان نظام مهندسی» به دلیل این که قبلاً هزینه آن پرداخت شده هیچ هزینه مضاعفی را برای شهروندان به همراه نخواهد داشت، گفت: در سال‌های گذشته یک تفاهمنامه بابت کنترل چاه ارت میان سازمان نظام مهندسی و شرکت توزیع منعقد شده که در مقاطعی به دلیل اختلافاتی که بین آنها بر روی تعرفه‌های سازمان نظام مهندسی به وجود آمده این موضوع رها می‌شود. بنابراین تصور می‌کنم که منظور مدیرعامل شرکت توزیع برق استان همان تفاهمنامه سال‌های دور بوده است.
عدم اجرای تفاهم نامه بازی با جان شهروندان است
یقینا اجرایی شدن هرچه سریع‌تر تفاهمنامه سازمان نظام مهندسی ساختمان و شرکت توزیع برق استان یزد که نظارت دقیق بر اجرای تأسیسات الکتریکی ساختمان‌های شهر را به دنبال دارد، نقش پررنگی در افزایش کیفیت تأسیسات برق ساختمان‌ها، ارتقای ایمنی مشترکان، کاهش تلفات و بهبود بهره‌وری در عرضه و توزیع نیروی برق خواهد داشت و از سوی دیگر اقدام به برقراری انشعاب متقاضیان بدون اخذ تأییدیه ناظر برق سازمان نظام مهندسی و بی‌توجهی به استانداردها و ضوابط فنی، به تضییع حقوق شهروندان و وقوع خسارت‌های جانی و مالی همانند حوادث بی‌شمار سال‌های اخیر منجر خواهد شد که در این صورت مدعی العموم می‌تواند به این موضوع ورود کند چراکه بنا به گفته رئیس سازمان نظام مهندسی استان، هزینه این نظارت‌ها پیش‌تر از شهروندان دریافت شده و باعث افزایش هزینه‌های مضاعف برای آنها نخواهد شد.
برخی از مهمترین حوادث آتش سوزی ناشی از اتصالی برق در استان یزد
پاییز سال ۹۵ بر اثر اتصال کنتور برق، یک مغازه عرضه پوشاک در ابرکوه در آتش سوخت و باعث خسارت‌های مالی فراوانی شد. چهارم خرداد ماه ۹۶ آتش سوزی در یک تالار عروسی در زارچ ۱۴ مصدوم برجا گذاشت که دلیل این حادثه اتصالی برق تالار عنوان شد و در اتفاقی دیگر شامگاه ۱۹ خرداد همین سال بر اثر اتصال برق در محل درب ورودی یکی از بانک‌های شهر اردکان آتش سوزی بزرگی رخ داد که طبق گفته فرماندار وقت این شهرستان چنانچه نیروهای آتش نشانی به موقع وارد عمل نمی شدند خسارت‌های هنگفتی به بار می‌آمد. سازمان آتش نشانی یزد در آبان ۹۶ از وقوع آتش سوزی در طبقه ششم یک مجتمع مسکونی ۳۲ واحدی در بلوار مدرس خبر داد و علت آن را اتصالی سیم برق یکی از واحدها اعلام کرد. در این حادثه هولناک ۱۳ زن و ۵ کودک از میان دود و حرارت نجات یافتند.
حوالی ساعت ۸ شب سه شنبه دوم مهرماه ۹۸ سالن نمازخانه دبیرستان شهید اکبریان شهرستان بافق در آتش سوخت که خوشبختانه به علت تعطیلی آموزشگاه در زمان حریق فقط با خسارت مالی همراه بود. بررسی‌های اولیه از اتصال برق این سالن حکایت داشت.
زمستان ۹۸ در یکی از اماکن عمومی شهر یزد به دلیل آنکه فیوز سر راه هواکش مطابق ظرفیت مصرف برق آن نبوده، سیم‌ها داغ و باعث آتش‌سوزی می‌شود. این اتفاق ناگوار حدود ۴۰۰ میلیون تومان خسارت مالی به همراه داشت.
در آتش سوزی مهیب یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهر بافق در فروردین ماه سال جاری نیز اتصالی برق دلیل حادثه عنوان شد و در آخرین حادثه منزل مسکونی چند تن از اتباع خارجی ساکن در بلوار نواب یزد طعمه حریق شد و به کلی تخریب گردید.
علاوه بر این‌ها تیرماه ۹۵ یک کودک ۴ ساله در روستای فهرج، خرداد ۹۶ شهردار اسبق مهریز، خرداد ۹۷ یک نوجوان ۱۴ ساله و تیرماه ۹۸ هم یک جوان ۲۶ ساله در یزد به دلیل اتصالی در کولر آبی، دچار برق گرفتگی شده و جان باختند.
این اتفاقات ناگوار تنها گوشه‌ای از حوادث آتش سوزی ناشی از عدم نظارت صحیح بر اجرای تاسیسات الکتریکی ساختمان های استان هستند که قطعا با کمی تدبیر می‌توان تا حدود زیادی از آن پیشگیری کرد.
