رسوخ مافیا اینجا، آنجا، همه جا

سیدرضا هاشمی زاده/

در ادبیات و گفتمان این روزهای خبری، مسوولان، نمایندگان و رسانه ها مرتب به واژه «مافیا» برمی خوریم. مافیای واردات خودرو، مافیای واردات گوشت، مافیای قاچاق، مافیای فروش خاک، مافیای غارت ارز، مافیای …..

جستی کم مجال حتی در فرهنگ و دیکشنری و نت مافیا را واژه تبهکارانه ای معرفی می کند که خاستگاهی ایتالیایی دارد و به گروه ها، دسته ها، باندها و خلافکاران هم بسته و همراستایی اطلاق می شود که عموما از تشکیلات و ساختار خاصی همراه با قوانین و مقررات ویژه ای تبعیت کرده و دارای مرام نامه های درون گروهی اند و هرکلونی از آنها باعنوان یک خانواده شناخته می شوند. کاپولادر سه گانه سینمایی معروف خود پدرخوانده تصویری شفاف، رسا و گسترده ای از مافیا ترسیم کرده است . مافیا از مجموعه‌هایی که به عنوان خانواده شناخته می‌شود تشکیل می‌شود که هر خانواده یک روستا، یک شهر، یا یک منطقه را رهبری می‌کند. ساختار این خانواده‌ها مانند یک درخت می‌باشد و معمولاً توسط فردی که «پدرخوانده»  نامیده می‌شود، هدایت می‌شود. اینکه چگونه و چطور روش و خوی مافیایی در دهه های اخیر در اقتصاد، سیاست، هنرو تجارت کشورما رسوخ کرده است به تحقیق مفصل و مطول و اسناد و مدارک زیادی نیاز دارد و اصلا می تواند زمینه و بستر چند پژوهش گسترده و هزار البته مستقل درایران باشد. مافیای ایرانی قطعا با همزادان غربی و سیسیلی اش تفاوت ها و تباین های بسیاری دارد. با این وجود درعمل و نتیجه رفتار، انحصارگرایی، غارتگری، یغمای ثروت ها، بیراهه کشاندن قوانین، بزن و درویی و …مشابهت های نزدیکی با نمونه های آن سوی آبی خود دارد. مافیایی ها به شدت و حدت از قدرت مادی و عملکردی و تاثیرگذاری بر پیرامون خود درجهت منافعشان بهره می برند، دری بسته نباید روبه رویشان قرار گیرد، آنها به پشتوانه پول و یا درجاهایی به زور سلاح و حذف به غایت خود می رسند. مافیایی های داخلی در خیلی از مراکز تصمیم گیری رسوخ کرده اند، به راحتی و سادگی می تواند مصوبه قانونی و مجوز رسمی را ازمجاری مسئول با اتکا به بازوان پرتوان نفوذ، ثروت و سفارش دریافت کنند. آشنایان فراوان و کارگشای در هر رکن و سازمان و نهادی دست و پاکرده اند و چون از قانون دورهمی تبعیت می کنند به سهولت می توانند قانونها را یا به نفع خویش تغییردهند و یا به سود خود انشا کنند. از این رو خیالشان بابت مزاحمت ها و موی دماغ شدن های برخی آسوده است. با چند واسطه و خرج از کیسه انبوه می توانند کارت تردد به محرمانه ترین مکان ها را دردست بگیرند و با بزرگان نشست و برخاست کنند، درشکل ها و قیافه های متفاوت ظاهر شوند و جهان را بکام خود تعبیر دارند.

صالح مستوفیان, [۲۳.۰۷.۱۸ ۱۸:۰۳]

مافیایی های داخلی قانون های نانوشته را پیش از نگاشت و تصویب می دانند، فرشته عدالت را دربست درجیب خود فرو می کنند و از دروازه ها و ورودی های بین راه عبورمی کنند. حتی پیچ شل و سفت کردن انواع و اقسام قانون ها و خرده قانون ها را بسته به شرایط و اقتضای سود و انتفاع می گردانند. مافیایی های بومی اگر روزی در اتاقی جمع شوند و برای صادرات تصمیم بگیرند نفع کثیرخویش رادر نظر می گیرند و روز بعد اگر همان مصوبه دیروزی را رد کنند بازهم عایدی خود را محاسبه می کنند. چگونه ممکن است در برابر دهها سازمان و نهاد و ناظر اطلاعاتی، محاسباتی، حفاظتی و حراستی و صدها تبصره و ماده و ریزماده قافله ای از شتران با مال ها گم شوند و گاه پیداگردند؟ این مافیایی که این روزها دقیقا همه از آنان نالانند کی اند و به کجاها وصلند؟ رشته طناب ها به کدام ستون محکم وصل است؟ اینان شاخه های کدامین درخت تناور و مستحکمند؟ وزیر و وکیل و مدیر و قاضی و مسئول و غیرمسئول این ایام چنان از مافیایی های داخلی سخن به میان می آورند که اگر کسی برای ثانیه ای چشم برهم نهد و جغرافیا را به فراموشی سپارد خود را درمرکز سیسیل زادگاه مافیا خواهد پنداشت. مافیایی های داخلی در ابعاد کلان و میانی و کوچک وجوددارند. وقتی رانتی خاص برای افراد و یا اشخاصی ویژه رقم می خورد تمام این فراگرد «زاده شدن رانت» در درون رحم مافیا زیسته است. مافیایی های داخلی آن همه نیرو و قدرت دارند که از موانع مختلف بگذرند، شب تاریک را به روز و روز روشن را به شب سیاه مبدل کنند و از هرآنچه که سرراهشان است به شکلی گذرند. مافیا متولد شرایط مبهم، وضعیت رانتخواری، نبود رقابت و …است. وقتی که برای به اصطلاح حمایت از پیام رسان های داخلی، تیغ فیلترینگ به جان فضای مجازی می افتد با هرتوجیه و ادعایی مافیایی درحال پاگرفتن است یا به اسم حمایت از کالای ایرانی، چشم بر ارزندگی و اعتبار کیفیت در تولیدات بسته می شود یک مافیا نفس می کشد. مافیایی ها یاد گرفته اند چگونه می شود در زیر آسمان این مملکت راحت لولید و خورد و برد. سقف پرواز خودشان را هم آموخته اند تا شاخ به شاخ با بزرگترها نشوند. شناخت مافیایی ها نه به آسانی میسر است و نه می توان آنهارا به سادگی رسوا کرد. رسانه های مستقل با چشم های هوشیار و باز به همراه وجدان های نخفته و مافیا نزده تنها مجاری امیدند. مافیایی ها را راحت نگذاریم.

 *استاد دانشگاه