دیده بانان سنگرهای بیداری

سیدرضا هاشمی زاده*

در دفتر زمانه فتد نامش از قلم

هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت

در پیشگاه اهل خرد نیست محترم

هر کس که فکر جامعه را محترم نداشت

(فرخی یزدی، شاعرو روزنامه نگار)

هفده مرداد، روز تجلیل از خبرنگاران است. خبرنگاران، صف مقدم حوادث، رویدادها و تحولات جامعه اند. آنان میزان الحرار سنجش تب و عفونت های زیست وندان خویشند. گاه که فریاد واخواهی، دردگویی و ضجه آلودشان از دست نابکاری ها، ناروایی ها، نامردمی هاو خلاف پیشگی ها به آسمان می خیزد، خویش را صدای رسایی از دل جامعه ای می دانند که فریادها، ناله ها و اندوه آنان را اهل قدرت نمی شنوند. قلمدارانی راستین که کوله بار مسئولیت و تعهد بردوش از گذرگاه های پرپیچ و خم صعب روزگار بالا می خزند و از سراشیب های ناردستی و ناهمواری گذر می کنند تا به قله ای برسند که بتوانند واگویه انباشت بغض هایی باشند که در پایین دست جامعه موج می زند و شاه نشین های قلعه های قدرت نمی بینند. پژواک واژگانی که خبرنگاران و روزنامه نگاران شجاع، راستین و جان شیفته برصفحات جان خود می نگارند آوای تپش قلب هایی است که برای لحظه لحظه جامعه، مردمان و شهر و دیارشان از جنبش، خیزش و تلاطم دست نمی کشد. اگر روزگاری «ادموند بورک» ایرلندی مطبوعات را چرخ چهارم دمکراسی نامید که درجوار قوای اجرا، قضا و مقننه مدار صلاح و درستی جامعه را ترسم می کنند، امروز رسانه های آگاه و دورنگر همه ی چرخ دمکراسی اند، آزادی، عدالت، برابری، مبارزه بافقر و فساد، ترمیم شکاف های مختلف اجتماعی و فرهنگی، شناسایی گسست ها و گسل های سربرآورده برمتن جامعه، هشدار و انذارهای به موقع و دوراندیشانه، تاکید برنابرابری ها و تبعیض ها و…همه و همه درشمار تعهدات و وظایف روزنامه نگاری اندیشه مند، متعهد و انسانگراست. همانطورکه به گاه نشت و نشست عفونت درجایی از اندام ها و اعضا، التهاب، تب و درد حادث می شود روزنامه نگاری به روز، دردآشنا و شورمند نیز به وقت لمس، دید و حس آلودگی های مختلف تب خواهد کرد، سپه واژگان را به دادخواهی گسیل خواهد کرد، شیپور بیدارباش خواهد نواخت و داد برخواهد آورد تا فریادرسی پیدا شود.

روزنامه نگاری دل بیدار نه درتله ناز و نوازش برخی خریداران قلم افتاده و نه به اخم و غضب و غیظ آنان خویش را از میدانگاه جسارت و ایستادگی پرهیز داده است بلکه با عشق، ایثار و فداکاری در میانه حادثه ها ایستاده و خم به ابرو نیاورده است. تاریخ خونین روزنامه نگاری جسور، شکافنده و حقیقت خواه گواه روشنی براین راه پرخطر و مخاطره است. صدها خبرنگار و روزنامه نویس دل سپرده، شیدا و آزاده درسراسر جهان قربانی تیغ کین و جهل کسانی شدند از نور و روشنایی پرهیز داشتند و پرواز عقاب های تیزبینرا برفراز کومه های تاریک و عفنزارهای کرم زده خویش تاب نمی آوردند. اگر امروز جامعه ایرانی، از رنج فساد، تبانی و زد و بند در عذاب است چراغ روشنگری که می تواند عمق زخم های جامعه را باز و نشان دهد روزنامه نگاران با جسارتی اند که به دل سختی ها، مشقت ها، بن بست ها، درهای بسته و ناگشوده یورش می برند و با همه توان و وجود از حقوق مردمانی که جایی نشانی از آنها نیست سخن می گویند، ملامت می بینند اما نمی رنجند، بی قدری هارا تحمل می کنند اما قلم بر زمین نمی گذارند چرا که خود را پرچمداران سپاهی می بینند که در پیشانی آن برمرکب هشیاری و بیداری سوار شده اند و راهی بجز پیشتازی عاشقانه آنان برای اصلاح، بهبود و جراحی عفونت ها و تومورها نیست.

روزنامه نگاران حقیقی چونان دیده بانان همیشه مراقب جامعه اند که حتی لحظه ای غفلت، سکوت، کنارنشینی، خاموشی و لب فروبندی آنان خسارتزا و زیان بار است، سنگرنشینان خاکریزهای بیداری که دشمن جهل، فساد، تبعیض، بی عدالتی، تبانی و رانتخواری و خاصه طلبی اند و شلاق ناملایمات، تیزی تلخی ها، درد بی مهری ها، خستگی دویدن ها و نرسیدن ها و…را به جان می خرند تا حقیقت، راستی، آگاهی و دانایی از جامعه رخت برنبندد تا افکارپوسیده، مضر و منحرف دست بالا برای فشردن گلوی پاکی ها و ارزش ها نیابد تا که مشعل های امید و انگیزه همچنان فروزان و متلالی در چهار سوق خواست ها و مطالبات و نزدیک و دور جامعه درخشنده و افروخته باقی بماند تا مردمان بدانند فرزندان آنان، به هرقیمتی حتی داغ و درفش هم بر سر مفسدان و تبه پیشگان فریاد برخواهند آورد و از حقوق آنان کوتاه نخواهند آمد.

هفده مرداد و همه روزهای گرم و داغ و تلخ و شیرین، روزخبرنگاران، رسانه نویسان و اهل خبری است که چشم برهم نمی گذارند تا دزدان با چراغ و گزیده بر کاروان ها و قافله ها را غارت نکنند. روزشان خجسته و ایامشان نیکوباد.

*روزنامه نگارو مدرس دانشگاه