خیزبلند کوثر برای پساب یزد/ بررسی تفصیلی پروژه تصفیه خانه تکمیلی یزد

افسانه طاهرنژاد/ اولین تصفیه خانه تکمیلی کشور بر اساس استاندارد EPA در یزد توسط موسسه کوثر و با حضور مقامات استان به بهره برداری رسید. ظرفیت تصفیه خانه موسسه کوثر، ۲۵۰ لیتر بر ثانیه است که اگر ظرفیت ورودی فاضلاب افزایش یابد ظرفیت تصفیه خانه هم افزایش پیدا می کند. آب این تصفیه خانه از کیفیت بالایی برخوردار است بطوریکه می توان از آن برای تغذیه سفره های زیرزمینی و آبیاری گیاهان مثمر استفاده کرد. اهمیت راه اندازی این تصفیه خانه بدین جهت است که در حال حاضر پساب جمع شده تصفیه خانه شهر یزد بلاتکلیف مانده و در مقابل استان به شدت نیازمند استفاده از این پساب است. در این راستا موسسه کوثر پیشنهاد بازچرخانی پساب به منظور تغذیه مصنوعی آبخوان منطقه چرخاب و نیز ایجاد پارک جنگلی در محدوده “کوه کاسه” به وسعت هزار هکتار را با استفاده از پساب فاضلاب یزد را داده که از طریق اولین تصفیه خانه تکمیلی کشور انجام می شود. تامین بخشی از نیاز آبی استان با تصفیه خانه تکمیلی کوثردر مراسم اولین تصفیه خانه تکمیلی کشور بر اساس استاندارد EPA در یزد، استاندار یزد ضمن تشکر از موسسه کوثر به عنوان متصدی این تصفیه خانه، اظهار داشت: از تمام افرادی که برای ایجاد و راه اندازی این تصفیه خانه تلاش کردند تشکر می کنم. محمدعلی طالبی با اشاره به بحران آب در استان یزد گفت: در استان یزد که با مشکل کم آبی رو به رو هستیم استفاده از پساب بسیار مهم است. با افتتاح تصفیه خانه تکمیلی قطعا بخش از نیاز آبی استان از این طریق برطرف می شود. وی در ادامه افزود: طرح تصفیه خانه تکمیلی از سال ها پیش آغاز شده بود و اکنون در بهترین کیفیت آغاز به کار می کند. بنابراین بخشی از نیاز های آبی صنایع نیز از این طریق تامین خواهد شد.طالبی در خصوص موضوع پشه و بوی بد ناشی از تجمیع فاضلاب در محل تصفیه خانه گفت: امیدواریم ضمن بهره برداری از تصفیه خانه تکمیلی در مصارف متعدد، پاسخ مناسبی هم به درخواست های مردم در خصوص مشکلات فاضلاب بدهیم چراکه با انتقال فاضلاب از طریق تصفیه خانه، بخشی از این مشکلات نیز برطرف خواهد شد. استاندار یزد در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: باید شرایطی را فراهم کنیم تا سرمایه گذاری مناسبی را برای بهره‌برداری خوب از این آب در استان فراهم کنیم و این رسالت را هم فراموش نکنیم که برای تکمیل و بهره برداری از فاضلاب شهری یزد و تکمیل اقداماتی که می‌تواند به بهینه سازی مصرف آب در استان کمک کند ‌و بخشی از نیازهای آبی استان را در حوزه صنعت و گردشگری رفع نماید، اقدامات موثری انجام دهیم. تصفیه خانه تکمیلی، سرمایه گذاری برای آینده یزد استمدیرعامل موسسه آبرسانی کوثر نیز در ابتدای این مراسم ضمن تشریح کیفیت کار تصفیه خانه تکمیلی گفت: تصفیه خانه تکمیلی فاضلاب شهر یزد به همراه مخازن، ایستگاه های پمپاژ و خطوط انتقال، با هزینه ای نزدیک به ۱۰۰میلیارد تومان به بهره برداری رسیده است.غلامرضا پور فلاح در ادامه افزود: تصفیه خانه تکمیلی یک سرمایه گذاری اصولی و انسانی برای شهر یزد است و از طریق آن می توان به حوزه های نیازمند آب، آبرسانی کرد. تولید آب با کیفیت در تصفیه خانه تکمیلی کوثرناصر مسّاح، مدیر فنی و مهندسی موسسه کوثر نیز در حاشیه مراسم افتتاح اولین تصفیه خانه تکمیلی کشور بر اساس استاندارد EPA در یزد، در گفتگو با بشارت یزد به تشریح اقدامات صورت گرفته توسط موسسه کوثر در حوزه آب و پساب استان پرداخت که در ادامه می خوانیم: موسسه کوثر با چه هدفی اقدام به ساخت تصفیه خانه تکمیلی و استفاده از پساب شهر یزد کرد؟پروژه تاسیس تصفیه خانه و استفاده از پساب شهر یزد توسط موسسه کوثر با اخذ مجوزهای لازم از مقامات کشوری و استانی از سال ۱۳۹۳ آغاز شد. برای انجام این کار، مناقصه های متعددی با حضور شرکت های برجسته کشوری برگزار شد تا کار با بالاترین کیفیت انجام شود. مجموعه تصفیه خانه تکمیلی کوثر فرصت مناسبی برای استان یزد در راستای استفاده موثر تر از پساب است. همانطور که فلسفه وجودی موسسه کوثر کمک به تامین منابع مالی انتقال آب به یزد است، این پروژه هم در راستای تحقق این هدف صورت گرفته است. موسسه کوثر مجموعه ای از طرح ها را فراهم کرده تا زمینه استفاده از پساب در مصارف مختلف به وجود آید. آبیاری فضای سبز مجموعه کاریزلند یکی از مهمترین موارد استفاده از پساب است که بر اساس مجوزهای رسمی صورت می گیرد. علاوه بر آن، بخشی از نیاز واحدهای صنعتی و فضای سبز شهر یزد نیز از طریق پساب برطرف می شود. با توجه به هزینه های زیادی که برای ایجاد شبکه فاضلاب شهری یزد صورت گرفته باید از این ظرفیت استفاده کرد. برای جمع آوری فاضلاب شهر یزد اعتبارات کلانی صرف شده و در پی آن تاسیسات عظیمی هم برای تصفیه فاضلاب به صورت اولیه ایجاد شده که با بهره برداری از تصفیه خانه تکمیلی زنجیره تصفیه فاضلاب در سطح استاندارد EPA کامل خواهد شد. آیا کیفیت خروجی تصفیه خانه شرکت آب و فاضلاب یزد برای استفاده در مجموعه کاریزلند کافی نبود؟موسسه کوثر پروژه عظیمی مانند مجتمع کاریزلند را ایجاد کرده است که تامین آب آن نیازمند منبع پایدار است تا برای مالکین مجتمع هیچگونه نگرانی وجود نداشته باشد. تصفیه خانه مقدماتی، فاضلاب را تنها در حدی تصفیه می کند که برای یکسری مصارف محدود استفاده می شود. این در حالی است که برای استفاده های دیگر از پساب باید تصفیه خانه ای با طراز بالای کیفی ایجاد شود تا برای آبیاری انواع گیاهان مثمر و غیر مثمر، مصارف واحدهای مختلف تولیدی و استفاده در مناطق مسکونی به کیفیت مطلوب برسد. با تاسیس تصفیه خانه تکمیلی توسط موسسه کوثر، برخی از واحدهای تولیدی که تا پیش از این برای مصارف خود از ذخایر زیرزمینی استان استفاده می کردند، اکنون نیاز خود را از تصفیه خانه مذکور تامین می کنند. چرا فاضلاب شهر یزد را مستقیما برای فضای سبز داخل شهر استفاده نمی کنید؟یکی از معضلات تصفیه خانه های فاضلاب این است که پس از جمع آوری و تجمیع در یک منطقه و عدم استفاده به موقع پساب، باعث بروز ناراحتی هایی برای مجاورین این منطقه می شود. موسسه کوثر با تاسیس تصفیه خانه تکمیلی به نوعی این معضل را نیز حل کرده است.از طرفی در شهر یزد در فصل گرما به طور میانگین بیش از ۲۵۰۰ لیتر بر ثانیه آب مصرف که حدود ۷۰ درصد آن هم به فاضلاب تبدیل می شود. این در حالی است که ورودی تصفیه خانه فاضلاب تنها۲۵۰ لیتر بر ثانیه است. اگر خطوط فرعی و انشعابات شبکه فاضلاب تکمیل شود، می توان تمام این فاضلاب را جمع آوری کرد. البته باید برای مصرف آنها نیز برنامه ریزی جامع و کاملی صورت بگیرد. با توجه به ظرفیت تصفیه خانه تکمیلی کوثر، مازاد پساب تصفیه شده در چه مواردی مصرف می شود؟در حال حاضر ظرفیت تصفیه خانه موسسه کوثر، ۲۵۰ لیتر بر ثانیه است که اگر ظرفیت ورودی فاضلاب افزایش یابد، ظرفیت تصفیه خانه هم افزایش پیدا می کند. اما به دلیل مشخص نبودن کامل منابع مصرفی موسسه کوثر و تکمیل نبودن پروژه کاریزلند در حال حاضر مازاد آب تصفیه شده به تغذیه مصنوعی حوزه چرخاب، تعدادی از کارگاه های شن و ماسه، مقواسازی و سایر مصارفی که مسئولین مشخص می کنند، داده می شود تا حداقل این کارخانجات از چاه های استراتژیک یزد برداشت نکنند. از زمان فعالیت این تصفیه خانه، برداشت از چندین چاه آب شهر یزد متوقف شده است. عده ای می گویند که فاضلاب باید به شیوه طبیعی خود به چاه ها برگردد و اصلا تاسیس تصفیه خانه اقدام درستی نیست. پاسخ شما به این موضوع چیست؟این یک بحث کارشناسی است که باید در جای خودش و در سطح ملی پاسخ داده شود. اما باید بگوییم که این موضوع شاید از لحاظ کمی درست باشد و با ارسال مستقیم فاضلاب به سفره های زیر زمینی، دیگر هزینه های اضافی تصفیه خانه و … را نداشته باشیم. اما در بحث کیفی باید گفت فاضلاب انسانی در گذشته کمتر محل این بحث ها بوده است. امروزه مردم مواد شیمیایی و آلی را وارد فاضلاب می کنند که به شدت منابع زیر زمینی را تحت تاثیر قرار می دهد. هنوز هم در برخی خانه ها کارگاه های کوچک نساجی وجود دارد که به نوبه خود مواد شیمیایی خطرناکی را وارد فاضلاب می کنند. برخی مواد موجود در فاضلاب به طور طبیعی تصفیه نمی شوند و حتما باید از تصفیه خانه عبور کنند. وقتی حجم زیاد فاضلاب در طول سالیان وارد منابع آب زیر زمینی شود، در بلند مدت اثرات مخربی خواهد داشت. ضمن اینکه لایه های زیر زمینی نمی توانند تمام مواد وارد شده را تصفیه کنند. به همین دلیل است که طرح شبکه جمع آوری فاضلاب سال ها پیش در کشور تصویب و برای آن هزینه های زیادی صرف شده است و هنوز هم این رویکرد ادامه دارد. اینکه گفته می شود موسسه کوثر به دنبال تغذیه مصنوعی چاه های چرخاب است تا چه حد صحت دارد؟ یکی از مصارف اصلی آب پساب که به واسطه تصفیه خانه تکمیلی موسسه کوثر صورت می گیرد، “تغذیه مصنوعی چرخاب” است. همه می دانیم که در مواقع بحران تنها نقطه اتکاء استان یزد در بحث منابع آبی، “آبخوان چرخاب” است که متاسفانه به علت برداشت های بی رویه با خطر روبه رو شده است. از این رو یکی از اهداف پساب تصفیه شده تصفیه خانه تکمیلی موسسه کوثر، تغذیه مصنوعی منابع زیرزمینی آب یزد است به این صورت که مازاد برداشت از پساب شهر یزد را با کیفیت تایید شده، به سفره های زیر زمینی تزریق می کنیم تا کسری این سفره ها تا حدی جبران شود.در پروژه عظیم تصفیه خانه تکمیلی موسسه کوثر، آب از طریق یک ایستگاه پمپاژ به اراضی بالا دست ارسال می شود. در واقع پروژه تصفیه خانه موسسه کوثر شامل دو بخش تصفیه و بخش جمع آوری، ذخیره و انتقال آب است. بخش دوم این پروژه شامل ۳ مخزن ۵ هزار متر مکعبی، ۲۵ کیلومتر خط انتقال با لوله GRP به قطر ۷۰۰ میلیمتر و با ظرفیت انتقال ۵۰۰ لیتر بر ثانیه، ۳ ایستگاه پمپاژ و شبکه توزیع در مجتمع کاریزلند است. مجموع این اقدامات بیش از ۱۰۰میلیارد تومان هزینه داشته است. آیا می توان آب فاضلاب تصفیه شده را به سفره های زیر زمینی منتقل کرد؟ کیفیت آب در این مسیر چگونه است؟از جمله تصمیمات مهم کشور برای رفع بحران آب در برخی استان ها، طرح تصفیه فاضلاب با استانداردهای لازم جهت تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی است. تغذیه مصنوعی به روش های دیگر در چند نقطه کشور انجام می شود، اما تغذیه مصنوعی با استفاده از پساب برای اولین بار در ایران، در استان یزد اتفاق افتاده است. در خصوص کیفیت آب باید گفت که بر اساس مطالعات انجام شده، آب در این روش از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. آب تصفیه شده با کیفیت بالا و متناسب با استانداردهای روز دنیا به اراضی بالادست چاه های چرخاب یزد منتقل می شود و از طریق انتقال به چاه ها، به سفره های زیر زمینی می رسد. همچنین آب تصفیه شده مستقیما به سفره ها تزریق نمی شود و فاصله چاه های تزریق تا برداشت ۲ کیلومتر است. علاوه بر این، عمق چاه های تزریق۲۰ متر و عمق چاه های برداشت ۲۰۰ متر است. بنابراین آب تصفیه شده هم در طول و هم در ارتفاع، مسافتی را طی می کند تا به سفره ها برسد. آب غیر از اینکه به اندازه کافی و استاندارد تصفیه می شود، باز هم با عبور از مسیر طولانی لایه های زیرزمینی، به کیفیت مطلوب می رسد. علت تاسیس مجتمع کاریزلند خارج از شهر یزد چیست؟ آیا نمی توانستید این پروژه عظیم را در داخل شهر اجرا کنید؟شهر یزد از سمت شمال، غرب و شرق در محاصره عوامل تهدید کننده و آلاینده قرار دارد که حجم این آلودگی ها به راحتی با چشم هم قابل مشاهده است. بنابراین تنها جای باقی مانده برای تنفس شهر، منطقه جنوب آن بود. جایی که اگر موسسه کوثر وارد نشده بود در دست زمین خواران، شرکت های تولیدی و برج های مسکونی افتاده بود. در حال حاضر هم آثار مخرب پیش روی برخی کارگاه های تولیدی در این منطقه بر روی نقشه های هوایی قابل مشاهده است. پس موسسه کوثر سرمایه گذاری عظیمی را در مجتمع کاریزلند انجام داد تا منطقه ای پاک و سالم برای محیط زیست شهر یزد ایجاد شود. مجتمع کاریزلند در منطقه ای مرتفع تراز شهر یزد قرار دارد و نسبت به این شهر چند درجه خنک تر است. از طرفی ایجاد برخی پروژه ها مانند هتل ۵ستاره، فروشگاه ها و مناطق تفریحی دیگر در بخش داخلی شهر یزد ممکن نبود چرا که شهر دیگر ظرفیت این پروژه ها را ندارد. اما در مجتمع کاریزلند تمام زیرساخت های لازم جهت ایجاد بهترین اماکن تفریحی و رفاهی فراهم شده است. از ۲ هزار هکتار مساحت خالص مجتمع کاریزلند، هزار هکتار فضای سبز است و طبق الزامات این مجتمع، سرمایه گذاران و مالکان زمین نیز باید فضای سبز مشخصی را ایجاد کنند. برای مثال سطح اشغال فضای سبز در باغ ویلاها حداقل ۶۰درصد می باشد.