علیرغم سالها فریادخواهی، همچنان تخریب یک اثر مهم تاریخی ابرکوه ادامه دارد:
حرکت دوباره بولدرزهادر کوشک تاریخی عزت آباد ابرکوه
تعرض به حریم «کوشک تاریخی عزت آباد» ابرکوه اثری متعلق به دوره قاجار، دغدغه فعالان و دوستداران میراث فرهنگی این شهر تاریخی در سالهای اخیر بوده که در آخرین مورد آن، اقدام به خیابان کشی و جدول گذاری در میانه این اثر تاریخی و ثبت شده در فهرست آثار ملی، فریاد دادخواهی ابرکوهی ها را به آسمان بلند کرده تا شاید برای آخرین بار با نوشتن نامه ای به وزیر میراث فرهنگی، بتوانند از تخریب این اثر تاریخی جلوگیری کرده و مسئولان را نسبت به وظایف شان آگاه سازند. هرچند سال گذشته نیز مشابه چنین نامه ای خطاب به وزیر نوشته شد و نسبت به بی توجهی مسئولان محلی و استان درباره تخریب های این اثر تاریخی هشدار داده شد اما به نظر می رسد آنچه که در این زمینه به جایی نرسد، فریاد دلسوزانه دوستداران میراث فرهنگی است!
«کوشک تاریخی عزت آباد» توسط سناتور «امید سالار» در اواخر دوره قاجار ساخته شده که به عنوان منطقه ای ییلاق نشین و جهت بهره برداری و استراحت کارگرانی بوده که در باغات و پسته زارهای این منطقه فعالیت می کردند. متاسفانه در سال ۱۳۸۴ مجوزهایی جهت احداث جاده در حریم این اثر تاریخی صادر شد و علیرغم اعتراض های گسترده فعالان و دوستداران میراث فرهنگی، بخش هایی از عملیات اجرایی این خیابان خصوصا خط فاضلاب آن انجام شد. آنطور که یکی از اهالی ابرکوه می گویند «برخی زمین داران منطقه با سودای افزایش ارزش املاک خود اقدامات بسیاری را برای تخریب این مجموعه و احداث خیابان انجام داده اند. یک نمونه آن انداختن لاستیک های مشتعل در داخل بنای کوشک بود که برای خاموش کردن آن ماشین های آتش نشانی به محل آمدند و آب فراوانی در داخل بنای خشتی با معماری هنرمندانه ریخته شد که تخریب زیادی داشت و عملا راه را برای تخریب بیشتر افراد سودجو باز کرد! در اقدامی دیگر فردی که در اطراف کوشک صاحب زمین بوده، با تخریب بخشی از دیوارهای مجموعه راه را برای احداث خیابان هموارتر می کرده است!»
وی در ادامه افزود: «قلعه عزت آباد ابرکوه که روزگاری باغ بزرگی بوده، می تواند دوباره همچون باغ دولت آباد یزد احیا شود و به عنوان یکی از اماکن تاریخی ابرکوه مورد بازدید گردشگران قرار گیرد. دوستداران محیط زیست بارها به مسئولان گفته اند که می توان این مجموعه تاریخی را به فرهنگسرا تبدیل کرد تا علاقمندان به فرهنگ و هنر از آن بهره ببرند. اما متاسفانه به جای توجه به این مجموعه و ارزش های تاریخی و میراثی آن، راه تخریب و سودجویی پیشه کرده اند.»
این دوستدار میراث فرهنگی ابرکوه با انتقاد شدید از شهرداری بیان داشت: «عجیب است که شهرداری بودجه برای احداث خیابان و طرح فاضلاب دارد اما برای احیا و حراست از هویت و تاریخ ابرکوه بودجه ای ندارد!»
تجاوز به حریم ثبت شده در فهرست آثار ملی!
در دولت قبل، وزیر میراث فرهنگی وقت در نامه ای به استاندار یزد با اعلام ثبت «کوشک» و «قلعه» عزت آباد در فهرست آثار ملی کشور، خواستار حفظ حریم و پرهیز از هرگونه دخل و تصرف غیرقانونی در آن شده بود و اخطار کرده بود که با متخلفین برابر مقررات برخورد می شود.
در متن نامه علی اصغر مونسان به طالبی، استاندار وقت یزد آمده بود: « در اجرای بند ۱۲ از ماده ۳ «قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور» مصوب ۱۳۶۷ و مواد مربوطه از قانون «راجع به حفظ آثار ملی» مصوب ۱۳۰۹ و نظام نامه اجرایی آن؛ نقشه محدوده عرصه حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مربوط به آثار ملی، فرهنگی و تاریخی واقع در شهر ابرکوه که به شرح ذیل در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، ابلاغ می شود.
محدوده حریم آثار مذکور تحت حفاظت و نظارت این وزارت است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی، مقرر برابر مواد ۵۵۸ لغایت ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی «تعزیرات و مجازات های بازدارنده» جرم محسوب می شود و مرتکب مشمول مجازات های قانونی خواهد شد.
جوانان ابرکوه موظف به جلوگیری از تخریب کوشک عزت آباد هستند
هنرمند ابرکوهی و پیشکسوت خوشنویسی ایران نیز در واکنش به احداث خیابان داخل عرصه «کوشک تاریخی عزت آباد» با اشاره به اینکه آثار تاریخی و فرهنگی هر منطقه ای جزوی از هویت مردم آن محسوب می شود، گفت: ابرکوه شاید از نظر ابعاد و مساحت شهر بزرگی نباشد، اما از نظر اماکن تاریخی و باستانی از اهمیت گردشگری بالایی برخوردار است.
به گزارش بشارت یزد، محمد حیدری، با تاکید بر اینکه بیشتر از مسئولان میراث فرهنگی و ادارات دولتی، مردم باید نسبت به حفظ و حراست از آثار تاریخی خود مسئولیت پذیر و حساس باشند، بیان داشت: پیگیری های زیادی توسط دوستداران میراث فرهنگی ابرکوه صورت گرفته تا جاده سازی در حریم کوشک تاریخی عزت آباد متوقف شود و همچنین از تخریب بیشتر مناره های مدرسه نظامیه ابرکوه بخاطر احداث جاده ای در مجاورت آن جلوگیری شود زیر اگر این منار ها از بین بروند دیگر از ارزش تاریخی مدرسه نظامیه چیزی باقی نمی ماند.
وی با بیان اینکه «مشخص نیست چرا باید این خیابان از وسط یک اثر تاریخی ابرکوه عبور کند؟» گفت: جاده و خیابان را می توان از مسیرهای دیگری احداث کرد اما کوشک تاریخی عزت آباد ابرکوه را نمی توان دوباره ساخت یا به جای دیگری منتقل کرد.
هنرمند پیشکسوت خوشنویسی ابرکوه خاطر نشان کرد: مردم به خصوص نسل جوان همانند نسل های پیشین وظیفه دارند از آثار تاریخی و میراثی خود حراست کنند. امیدواریم مسئولان میراث فرهنگی نیز اقدامات لازم برای حفظ این اثر تاریخی را انجام دهند.
