تجلیل از «سید حسین واحد تفتی» پزشکی نیکوکار و فرهنگدوست

اگرچه سیدحسین واحد مهرماه ۱۳۳۹ برای تدریس به دبستان فیض‌آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان تفت رفت ولی با توجه به خاطره‌ی خوشی که از پزشکان خوشنامی چون: دکتر سیدحسین کیانوش، دکتر سیدحبیب‌الله کلانتری و دکتر حسین اخوان تفتی داشت، تصمیم گرفت با تحصیل در رشته‌ی پزشکی خود را برای خدمت به بیماران آماده کند. لذا به دلیل کسب رتبه‌ی سوّم در آزمون سراسری، ضمن تدریس در دبستان‌های مشهد به تحصیل در رشته‌ی پزشکی پرداخت و سرانجام سال ۱۳۴۷ ش. دکترای خود را از دانشگاه مشهد گرفت.
دکتر واحد پس از اخذ دکترای پزشکی عمومی برای گذراندن خدمت سربازی به زادگاه خویش برگشت و حدود دو سال به‌عنوان سپاه بهداشت در روستای بنادکوک خدمت کرد. با اتمام خدمت سربازی، سال ۱۳۴۹ ش. طبابت را در منطقه‌ی بهاباد از توابع شهرستان بافق در استان یزد آغاز کرد. ولی شوق ادامه‌ی تحصیل او را به دانشگاه شیراز سوق داد و دی‌ماه ۱۳۵۴ ش. موفق به اخذ دکترای تخصصی در رشته‌ی زنان و مامایی شد. ازآنجایی‌که دانشگاه پهلوی شیراز با دانشگاه‌های انگلستان تفاهم‌نامه‌ی همکاری داشت، با بورسیه‌ی دانشگاه شیراز، به لیورپول رفت و موفق به کسب فوق تخصص در زمینه‌ی نازایی شد. پس از بازگشت به ایران، به دعوت دانشگاه فردوسی مشهد، به عضویت هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درآمد و رحل اقامت در مشهدالرضا افکند.

خدمات آموزشی و اجتماعی
۱) تدریس در دبستان‌های: تفت و مشهد به مدت پنج سال.
۲) معالجه‌ی بیماران در درمانگاه و بیمارستان شهرستان‌های: تفت، بهاباد، فردوس، قوچان، کاشمر، تربت‌حیدریه و مشهد به مدت ۵۰ سال.
۳) تدریس در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مدت ۲۶ سال.
۴) راهنمایی و کمک به تدوین بیش از ۴۰ پایان‌نامه‌ی تحصیلی در زمینه‌ی مسائل مختلف پزشکی.
۵) شرکت در کنگره‌های تخصصی داخل و خارج ایران برای ارائه‌ی مقاله یا سخنرانی.
۶) رئیس بیمارستان بنت الهدای مشهد.
۷) اعزام به مناطق عملیاتی دزفول و شوش برای مداوای مجروحین جنگی.
۸) نایب‌رئیس موسسه‌ی بیماران آسیب‌پذیر طوس.
۹) عضو هیئت‌امنای انجمن خیرین مدرسه‌ساز خراسان رضوی.
۱۰) عضو هیئت‌امنای بیمارستان ابن‌سینا و علی ابن ابیطالب (ع).
۱۱) تألیف و انتشار کتاب خاطرات با عنوان «در فراز و نشیب دوران».

خدمات عام‌المنفعه
۱) ساخت دبیرستان چهار کلاسه در روستای به‌آباد مشهد (۱۳۸۰ش).
۲) ساخت یک بلوک خوابگاه دانشجویی برای دانشجویان متأهل در دانشگاه فردوسی مشهد (۱۳۸۱ش).
۳) ساخت کتابخانه‌ی عمومی در شهر تفت (۱۳۸۴ش).
۴) وقف یک واحد آپارتمان در جوار حرم امام رضا (ع) برای اسکان زائرین (۱۳۸۹ش).
۵) ساخت و گسترش مسجد امام علی (ع) در خواف (۱۳۹۰ش).
۶) تکمیل و بازسازی کلینیک‌ تخصصی، آزمایشگاه، رادیولوژی و سی.تی. اسکن بیمارستان ابن‌سینای مشهد با کمک دانشگاه (۱۳۹۷ش).
۷) ساخت سه کلاس در دبستان علمدار حسینی تفت به یاد مادرش مرحومه صغری فلاح تفتی (۱۴۰۲ش).

همسر و فرزندان
دست تقدیر سرنوشت دکتر سیدحسین واحد را با سرنوشت دختر یکی از دبیران خود که در سال هشتم و نهم دبیرستان ششم بهمن تفت توفیق شاگردی او را داشت پیوند زد. هم‌سفر زندگی دکتر واحد، سرکار خانم حاجیه هایده گرجیان فرزند دکتر حسینعلی گرجیان (متخصص ارتوپدی)(۱) است که هیجدهم آذرماه ۱۳۵۶ زندگی مشترک خود را آغاز کردند. بانو گرجیان که اصالتاً یزدی است، سال ۱۳۳۸ ش. در مشهد مقدس متولد شد. او که لیسانس علوم تربیتی دارد از سال ۱۳۹۳ ش. به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره‌ و رئیس انجمن بانوان خیّر مدرسه‌ساز خراسان رضوی فعالیت می‌کند. میوه‌ی باغ زندگی مشترک این زوج دو دختر و یک پسر است.
دکتر سیده‌راحله واحد متولد سال ۱۳۵۹ ش. (پزشک عمومی) و دکتر سیده‌الهه واحد متولد سال ۱۳۶۱ ش. (پزشک عمومی) و دکتر سیدحمیدرضا واحد متولد سال ۱۳۶۷ ش. (متخصص رادیولوژی و فوق تخصص آنومالی اسکن) فرزندان این خانواده‌ی نیکوکار هستند.
دکتر سیدحسین واحد پس از اخذ فوق تخصص و پیوستن به هیئت علمی دانشگاه فردوسی، سال ۱۳۵۹ به ریاست بیمارستان بنت‌الهدی برگزیده شد. او طی دوران جنگ تحمیلی دو نوبت (تیرماه ۱۳۶۱ و بهمن‌ماه ۱۳۶۵) توفیق حضور در مناطق جنگی دزفول و شوش را به دست آورد تا در درمان مجروحین جنگ تحمیلی شریک و سهیم باشد.وی پس از ۲۶ سال تدریس در دانشکده‌ی علوم پزشکی مشهد و نیم‌قرن خدمت در شهرهای: بهاباد، فردوس، قوچان، کاشمر، تربت‌حیدریه، دزفول، شوش و مشهد، روز اول بهمن‌ماه ۱۳۷۵ ش. به‌افتخار بازنشستگی نائل شد.
دکتر سیدحسین واحد سفرهای زیارتی متعدد به کشورهای: عربستان، عراق، سوریه داشته و برای ارائه‌ی مقاله یا سخنرانی در همایش‌های علمی به کشورهای: آفریقای جنوبی، انگلستان، روسیه، سنگاپور و سوئیس مسافرت کرده است. ضمن اینکه برای سیر در آفاق و انفس سفرهایی هم به کشورهای: ترکیه، بلژیک، فرانسه و هلند داشته است.
دکتر سیدحسین واحد سال ۱۴۰۱ ش. ویرایش نخست کتاب خاطرات خود را با عنوان «در فراز و نشیب دوران» منتشر کرده است. این کتاب که در قطع وزیری و ۲۷۸ صفحه توسط انتشارات ضریح آفتاب مشهد منتشرشده، در برگیرنده‌ی خاطرات دکتر واحد از کودکی تاکنون است که انشا الله به‌زودی ویرایش دوّم آن با اصلاحات و اضافات روانه‌ی بازار کتاب خواهد شد.

بزرگداشت پزشک نیکوکار
اداره‌ی کتابخانه‌های عمومی شهرستان تفت با همکاری مؤسسه‌ی فرهنگی- هنری همتباران همدل تفت، به بهانه‌ی رونمایی از کتاب در فراز و نشیب دوران، سی‌ام فروردین‌ماه ۱۴۰۳ در محل تالار دیدار تفت آئین باشکوهی با حضور ۱۶۰ نفر از شخصیت‌های علمی، فرهنگی و مدیران استان یزد برگزار کردند.
این مراسم با تلاوت آیات اوّل سوره‌ی قلم و پخش سرود جمهوری اسلامی آغاز شد و با پخش نماهنگی در معرفی شهر تفت ادامه یافت.
استاد اکبر قلمسیاه (فرهنگی پیشکسوت و نویسنده)، استاد حسن محمودی (مدرس دانشگاه و شاعر)، استاد محمدناصر صالحی فر (بازنشسته‌ی دانشگاه علوم پزشکی و شاعر)، دکتر محمدعلی شهاب (استاد دانشگاه و متخصص کودکان)، دکتر ناصرحسین سرتیپ‌زاده (فوق تخصص قلب و استاد دانشگاه)، دکتر محمدمحسن رفیعی (مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد)، دکتر محسن رحیمی دشت آبادی (رئیس اداره‌ی کتابخانه‌های عمومی شهرستان تفت)، دکتر حمیدرضا فلاح تفتی (معاون سیاسی فرماندار تفت)، دکتر ابراهیم احمدی (عضو شورای اسلامی تفت)، سرهنگ مهدی محمودیان (فرمانده‌ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، مهندس احمد ذاکری (رئیس اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تفت)، مهندس حسین فلاح تفتی (رئیس انجمن شعر تفت)، حجت‌الاسلام محسن پاک‌طینت (معاون مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان یزد)، حجت‌الاسلام منتظری (رئیس سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان تفت)، مهندس سیدقاسم گلشن (رئیس جمعیت هلال احمر شهرستان تفت)، استاد حسنعلی پورمساحیان (مدرس دانشگاه و عضو هیئت‌امنای کتابخانه‌ی دکتر واحد)، دکتر هادی دهقانیان نصرآبادی (مدرس دانشگاه و نویسنده)، دکتر جواد آذرنگار (مدیرمسئول روزنامه‌ی بشارت یزد)، مهندس شاهرخ نیرومند (رئیس دفتر نماینده‌ی مردم تفت و میبد در مجلس شورای اسلامی)، استاد علیرضا طالبی‌پور (خوشنویس ممتاز)، سرکار خانم سمیه فلاح (مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تفت)، حاج سیدفضل الله کلانتری (رئیس انجمن خیرین سلامت شهرستان تفت)، حاجیه‌خانم گرجیان (رئیس هیئت‌مدیره‌ی انجمن بانوان مدرسه‌ساز خراسان رضوی)، سیدحسین میرکریمی (خبرنگار صداوسیمای مرکز یزد)، مدیر یا معاونین ادارات شهرستان تفت (بجز آموزش و پرورش)، مدیر و معاونین دبیرستان‌‌های: نمونه‌ی کوکبیه،‌ نمونه‌ی شمسایی، امام جعفر صادق، فاطمه الزهرا، به همراه جمعی از دانش‌آموزان مقطع متوسطه و دیگر اقشار مختلف مردم شرکت‌کنندگان این مراسم بودند.

مجری برنامه با ذکر اینکه تاکنون حدود ۱۰۰۰ جلد کتاب به قلم ۲۰۰ تن از نویسندگان شهرستان تفت تألیف و منتشرشده، ضمن معرفی مختصر کتاب خاطرات دکتر واحد از مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد برای خیرمقدم دعوت کرد.
دکتر رفیعی، افتادگی، روحیه‌ی خیرخواهی و قدردانی، در کنار پیگیر بودن برای انجام کارهای خیر را از ویژگی‌های بارز این نیکوکار تفتی مقیم مشهد دانست. او گفت: مراجعات مکرر جناب دکتر واحد به وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی برای تسریع در انجام کارها ستودنی است. مطالعه‌ی خاطرات دکتر واحد به همگان به‌ویژه برای نسل جوان لازم و مفید است. چرا که راهنمای زندگی و بندگی است و چون قطب‌نما خواننده را به راه تلاش و موفقیت را رهنمون می کند. سپس دکتر محمدعلی شهاب به ایراد سخن پرداخت.
دکتر شهاب، ضمن ذکر خیر از برخی چهره‌های خدمتگزار بهداشت و درمان شهرستان تفت نظیر: دکتر سیدحسین کیانوش، دکتر سیدمحمد نصر و دکتر حاج حسین اخوان که سالیان دراز دلسوزانه زحمت کشیدند، از کاظم دهقانیان نصرآبادی نیز به دلیل تألیفات متعدد در زمینه‌ی تاریخ و فرهنگ و معرفی مفاخر و مشاهیر شهرستان تفت تشکر کرد. او کسب توفیق توأمان جناب دکتر واحد در بخش بهداشت و درمان و ساخت فضاهای آموزشی، فرهنگی و درمانی را به همشهری خود تبریک گفت و تأکید کرد عشق به وطن و هموطن، و تعلق و تعهد به زادگاه و همولایتی از عواملی است که شعله‌ی کار خیر را وجود یک عاشق خدمت به همنوع روشن نگه دارد.
ملتِ عشق از همه دین‌ها جداست
عاشقان را ملّت و مذهب خداست
در ادامه‌ی برنامه سه تن از شاعران عضو انجمن شعر تفت به قرائت سروده‌های خود پرداختند. حاج محمدناصر صالحی فر متخلص به «صالحی» با الهام از نام کتاب خاطرات این پزشک تفتی شعری با عنوان «فراز بی نشیب» قرائت کرد. او با شعر خود نشان داد، دکتر واحد پزشکی سربه‌زیر و نیکوکاری سربلند است و مسیری را که برای خدمت به بندگان خدا برگزیده هرگز شیب و نشیب ندارد.
در جوار بارگاه آن امام هشتمین
جای دارد «سیّدی» دلداده‌ی اهل یقین
در ارادت سر به‌زیر و در طبابت سرفراز
اوستادی عالِم و مردم مداری راستین
عالَمِ انسانیت با علمِ او شد بارور
بر چنین افکارِ پاکی صدهزاران آفرین
نیک مردی، نامداری، از تبارِ شهر تفت
نام او سرلوحِ تاریخِ تمامِ خیّرین
خوابگاه و مدرسه، دارالشفایش برقرار
وادی فرهنگ را باشد مریدی نکته‌بین
دانش‌آموزان و دانشجو، ز لطفش مستدام
اجرِ خیرش می‌دهد یک‌عمر خیرالمرسلین
در «نشیب» هرگز نباشد حال مردان خدا
بر «فراز» آور کتابی زین بزرگِ بی‌قرین(۲)
شرمگین شد «صالحی» در محضرِ «سیدحسین»
«واحدی» را پاس کردم، بنده هستم کمترین

در ادامه پس از پخش نماهنگی در معرفی دکتر واحد و خدمات عام‌المنفعه‌ی او، نونهال هنرمند ثنا افشارنیا (عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تفت)، قصه‌ای محلی و آهنگین درباره‌ی انار تفت روایت کرد. ناگفته نماند، صدای دلنشین قلم نیِ استاد طالبی‌پور که به صورت زنده قطعاتی را تحریر می‌کرد و نمونه ای از آن را به صورت تابلوخط به میهمان ویژه تقدیم کرد، زیبایی خاصی به مراسم داده بود.
دکتر هادی دهقانیان نصرآبادی متخلص به «رهرو» دیگر شاعری بود که در با چهارپاره‌ای تحت عنوان «سرمشق خط عاشقان» به فعالیت‌های نیکوکارانه‌ی این پزشک تفتی مقیم مشهد اشاره کرد. مفهوم و منطوق سروده‌ی «رهرو» این بود که خاطرات دکتر واحد نشان می‌دهد اگرچه راهی که این پزشک نیکوکار طی ۸۰ سال پیموده رو به تکامل و تعالی بوده ولی فراز و نشیب‌های فراوانی هم داشته است. امید که مرام و پیام زندگی این نیکوکار تفتی سرخط مشق عاشقان خدمت به جامعه قرار گیرد.
می‌دهد بوی رضا، نام خوش «سیّد حسین»
او که باشد «واحد» و راضی زِ الطاف «احد»
افتـخار تفت باشـد ایـن پزشک نـازنین
ریشه در دل‌ها دوانده، در پناه آن صمد

«در فراز پُر نشیبش» خاطراتی خواندنی ست
تفت گشته سرخوش از بوی خوش فصل بهار
خوابگاه و مدرسه، هم‌ خانه‌ای بهر کتاب(۳)
پـایـه‌های دانش از اعمـال خیرش برقرار

مدرسه باشد سرای علم و اخلاق و ادب
پایگاه پُرکتابش مجمع اهل یقین
فال او بـادا مبارک، حال او بـادا نکو
حضرت دادار گوید بر مرامش آفرین

می‌وزد بوی رضا از زندگی این پزشک
عاشق اعمال خیر است و پناه مردمان
نام «واحد» بر زبان آمد خدایا زنده دار
نام نیکش تا ابد سرمشق خط عاشقان

«رهرو»‌ی راه خدا و پیروی احکام دین
«سیدی» از شیعیان و عاشق مولا علی
خوش‌دل و امیدوار از یاد الطاف خدا
تا نگردد ناامیـد از مهـر او، صاحبدلی

مریم دهقان تفتی متخلص به «دهقان» دیگر عضو انجمن، شعری با عنوان «زوج نکوکار» به بانو گرجیان (همسر دکتر واحد) تقدیم کرد. او در شعر خود بانو گرجیان را شیر زنی فعال و نیکوکاری عاشق خدمت دانست و اظهار امیدواری کرد روزبه‌روز شاهد تعالی و ترقی این زوج نیکوکار باشیم.

به دکتر «واحد» این مردِ نکوکار
سلامی و پیامی دارم اِظهار
فَرازت را بخواهم از دل‌ و جان
نبینم من نَشیبت را به دوران(۴)
کتاب خاطراتت را چون رسیده
بخوانم بعد بگذارم به دیده
مطالب آن‌قدر خوب است و زیبا
که چندین بار خواهی خواند آن را
کتابِ خوب از استاد بهتر
کند عقل و دل انسان منوّر
خدایا این پزشکان را نگه‌دار
که جان بخشند انسان را بدین کار
به‌ویژه آن‌که در فکر کتاب است
به سر اندیشه‌ای زیبا و ناب است
الهی خیّران را حفظ فرما
سلامت دار آنان را به دنیا
خدایا «گُرجیان»(۵) را باش یاور
که بانویی ست فعّال و هنرور
سرود «دهقان» ز دل شعری گهربار
کند تقدیم این زوج نکوکار
سخنرانی دکتر سیدحسین واحد بیت الغزل این محفل عاشقانه بود که موردتوجه شرکت‌کنندگان قرار گرفت. او ضمن اشاره به کمبودها و گرفتاری‌های دوره‌ی کودکی و جوانی‌اش گفت: امروز برای من روز بزرگی است. چون در جمع شعرا و نویسندگان، اندیشمندان و پژوهشگران پیشکسوت و جوان و مسئولانی هستم که دل در گرو ترقی و تعالی جامعه دارند. از بزرگانی که در مجلس حضور دارند تشکر می کنم و برای جوانان عزیز دعا می کنم در پناه توکل به خدا و توسل به پیشوایان و البته تلاش و تدبیر، جاده‌ی پرفراز و نشیب زندگی را بپیمایند. مطمئن باشید خداوند شما را به بهترین هدف هدایت می کند. بنده سال‌هاست به این باور رسیدم که خداوند بزرگ مرا به سویی که صلاح من و خشنودی او بوده رهنمون شده است. امروز می‌بینم بیمار شدن و طبابت توسط دکتر حسین اخوان، نرسیدن به جلسه‌ی آزمون رشته‌ی زیست‌شناسی، انصراف از معلمی، ازدواج با همسری همراه و همدل، و حتی برآورده نشدن برخی آرزوهایم به صلاح من بوده است.
اهدای: تابلوی نفیس مزین به مصرعی از حضرت حافظ که فرموده: «سلامت همه آفاق در سلامت توست» توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی استان یزد، تابلو فرش اهدایی شورای شهر تفت، تابلوی مزین به اشعار سروده شده همراه با کتاب‌های اهدایی توسط مدیرعامل مؤسسه‌ی همتباران همدل تفت، لوح تقدیر هیئت‌امنای کتابخانه‌ی دکتر واحد و شعر تقدیمی استاد اکبر قلمسیاه، … برگ سبزی بود که تقدیم به دکتر سیدحسین واحد شد.
استاد قلمسیاه هنگام تجلیل از دکتر واحد گفت: کتاب خاطرات دکتر واحد آئینه‌ی تمام نمای یک عمر تلاش، اخلاص و خدمت خالصانه برای کشور است که در هریک از صفحات آن می‌توان نکته‌ها آموخت. زیرا ایشان با دقت و هوشمندی به رویدادها و پیش‌آمدهای دور بر خویش توجه داشته و قدردان معلمین و ذوی‌الحقوق خویش بوده است. وی علاوه بر تقدیم هدیه‌ای ارزشمند با قرائت یک رباعی خرسندی خود را این‌گونه ابراز کرد.
روز جشنِ کتابخوانان است
محفل وصل جمع یاران است
رونمایی زِ پُر‌بها اثری،
«در فراز و نشیب دوران» است
پیش از رونمایی کتاب در فراز و نشیب دوران، هشت تن از برگزیدگان مسابقات کتاب‌خوانی (۶) که اغلب نوجوانان بودند، جوایز اهدایی نهاد کتابخانه‌ها را، از دست دکتر واحد گرفتند. توشیح تابلوی یادبود رونمایی کتاب خاطرات دکتر واحد توسط میهمانان ویژه و گرفتن عکس یادگاری، پایان‌بخش مراسم بزرگداشت این پزشک نیکوکار بود.

کیک تولد با طرح جلد کتاب خاطرات دکتر واحد
ضمن تشکر از همراهی و همکاری نهادها و اقشار مختلف، امید است برگزاری چنین برنامه‌هایی به تقویت و نهادینه شدن فرهنگ سپاسگزاری در جامعه کمک کند.

پانوشت:
۱) حسینعلی گرجیان نخست دبیر دبیرستان بود ولی با ادامه ی تحصیل تخصص ارتوپدی گرفت. وی به علت همکاری در مداوای بیماران کرونایی سال ۱۳۹۹ به ویروس کووید ۱۹ مبتلا شد و درگذشت.
۲) در فراز و نشیب دوران عنوان کتاب خاطرات دکتر سیدحسین واحد است
۳) ساخت خوابگاه دانشجویان متأهل و دبیرستان به‌آباد مشهد، وقف یک واحد آپارتمان برای اسکان زائرین امام رضا (ع)، تکمیل و بازسازی کلینیک و آزمایشگاه بیمارستان ابن‌سینای مشهد، تعمیر مسجد خواف، ساخت کتابخانه‌ی عمومی و تکمیل دبستان علمدار حسینی تفت، از کارهای خیری این پزشک تفتی است.
۴) اشاره به کتاب خاطرات دکتر سیدحسین واحد به نام «در فراز و نشیب دوران»
۵) حاجیه هایده گرجیان همسر دکتر سیدحسین واحد و عضو هیئت مدیره‌ی انجمن بانوان مدرسه‌ساز مشهد.
۶) محمدحسین دهقانپور، محمدحسین پوردهقان، محمدحسین نبی زاده، سارا شاهدی، رقیه کاوه، نازگل مژگانیه، ثنا افشارنیا، محدثه السادات میربابایی.