به راحتی باور می کنیم

افسانه طاهرنژاد/ «طرح ممنوعیت مصرف بستنی توسط بانوان در اماکن عمومی بزودی اجرایی می شود و با متخلفان به شدت برخورد خواهد شد»!

خبری که در چند روز اخیر در صدر اخبار فضای مجازی قرار گرفت و دست به دست چرخید و همانند موارد مشابه، این خبر هم با واکنش تند و در موارد بسیاری فحاشی نسبت به گوینده خبر روبرو شد.

عده ای با گلایه از فضای بسته بانوان گفته بودند:" دختران و زنان را جمع کنید، یکباره بریزید تو دریا خیالتون راحت شه دیگه!"، برخی هم با تمسخر، اتفاقات حوزه زنان را به عصر جاهلیت پیوند زده و گفته بودند:"اصلا زنده به گور کردن چه بدی داشت که یکبار نکردید؟!"

لابه لای تمام نظرها و واکنش هایی که کاربران فضای مجازی در خصوص این خبر داشتند، اندک مواردی یافت می شد که به این خبر به عنوان یک دروغ نگاه کرده باشند.

اما داشتن ذره ای "سواد رسانه ای" کافی بود تا بفهمیم این چنین خبری از ریشه دروغ است و بیشتر می توان به عنوان یک شوخی و یا مبالغه در مقابل برخی محدودیت های حوزه بانوان منتشر شده باشد.

اصلا قبل از اینکه "رئیس بسیج جامعه زنان" بخواهد این خبر را قویا تکذیب کند، می توانستیم شاخک های رسانه ای را تکان داده و از انتشار دروغ هایی که جز ایجاد نگرانی در سطح جامعه  فایده دیگری ندارند، جلوگیری کنیم. امروز که دنیا در یک تلفن همراه جمع شده و بشر محکوم به زندگی در فضایی بدون مرز است، لازم است تا سلاحی مناسب برای حضور در این فضا داشته باشیم. جهان امروز اشباع رسانه ای شده، از شنیدن و دیدن اخبار و اطلاعات روز دنیا هیچ گریزی نیست و باید برای پیروزی در این دنیای کوچک کاملا آماده بود.

متاسفانه سواد رسانه ای موضوعی است که در کشورمان هنوز تازه است و بسیاری با این مفهوم بیگانه هستند. وقتی سواد رسانه ای حتی در سطح اندک آن وجود ندارد، خبری که به هیچ عنوان نمی توان برایش پایه قانونی و یا عرفی پیدا کرد به راحتی منتشر می شود و حتی عده ای گرد هم جمع می شوند و برعلیه گوینده خبر سخنرانی می کنند.

اینکه عامه مردم نمی توانند راستی یا غلطی یک خبر را تشخیص دهند خود یک معضل است اما اینکه اهالی رسانه نیز با دیدن این گونه اخبار بی تفاوت عمل می کنند دیگر یک فاجعه است. قطعا این یکی از رسالت های اهالی رسانه است که با دیدن اخبار دروغ به دنبال یافتن خبر صحیح باشند و اگر مخاطبان خبر نادرست را دریافت کردند، به سرعت آن را اصلاح کنند. اما متاسفانه مواردی می بینیم که حتی خود اهالی رسانه نیز به راحتی خبری را باور می کنند و با شاخ و برگ دادن به آن، خبر دروغ را منتشر می کنند.

عده ای اما از زاویه دیگر به ماجرا نگریسته اند و معتقدند؛ باور چنین خبرهایی کار ساده ای است زیرا درکشوری زندگی می کنیم که تصمیمات آن یک شَبه گرفته و تا طلوع خورشید و آغاز روزی جدید، تصمیم باطل می شود. از طرفی برخی اخبار آنقدر عجیب و غریب هستند که باور هر خبر عجیب دیگری را در آینده آسان می کند. بااین وجود راستی آزمایی یک خبر کار دشواری نیست. تنها با جست وجوی کلید واژه خبر در اینترنت و مراجعه به پایگاه های خبری مجوز دار می توان راستی یک خبر را حداقل در مرحله انتشار آن بفهمیم.