اهمیت راهبردی تسلط ارتش سوریه بر تدمر

تدمر منطقه ای در البادیه الشام است که در بحبوحه عملیات ارتش سوریه برای آزاد سازی حلب به دست داعش افتاد اما با شروع عملیات برق آسای دمشق و همپیمانان، استحکامات تکفیری ها در آن فرو ریخت.

 تدمر (به انگلیسی Palmyra) یکی از مناطق قدیمی و باستانی است که در مرکز سوریه و از توابع استان حمص است. این شهر در حدود ۲۱۵ کیلومتری از دمشق و در شمال شرق آن واقع شده و در فاصله ۱۵۰ کیلومتری از رود فرات و ۱۶۰ کیلومتری شرق حمص واقع شده است.

در حال حاضر به عروس صحرا در سوریه مشهور است. از نامهای آن در زبان آرامی و برخی زبانهای باستانی دیگر، می توان به شهر مقاومین و شهری که شکست ناپذیر است، اشاره کرد. این یکی از مهمترین شهرهای تاریخی و باستانی در دنیا محسوب می شود و شهرت و جایگاه تمدنی و تاریخی ویژه ای دارد. این شهر در دوره ملکه زنوبیا از شکوفایی ویژه ای برخوردار شد. این شهر میزبان قافله های تجاری میان سرزمین شام و بین النهرین بود و در مسیر جاده ابریشم قرار داشت. عروس صحرا، واحه النخیل و آتن جدید از نامهای دیگری است که بر آن نهاده اند. رومی ها آن را پالمیرا نامیدند. این شهر در دوره خلیفه اول از سوی مسلمانان فتح شد. شهر تدمر در سال ۱۹۸۰ در فهرست یونسکو درآمد.

تروریستهای داعش در ماه مه ۲۰۱۵ بر تدمر مسلط شدند اما در ماه مارس ۲۰۱۶ نیروهای ارتش سوریه آن را از تکفیری ها بازپس گرفتند. در دسامبر سال گذشته میلادی، زمانی که ارتش سوریه سرگرم نبرد حلب بود، تروریستها فرصت را مغتنم شمردند و با حمایت حامیان خود این شهر را به کنترل خود درآوردند. از ماه ژانویه سال جاری میلادی نیروهای ارتش سوریه عملیات خود را برای بازپس گیری مجدد این شهر از داعش آغاز کرده اند و به دستاوردهای مهمی رسیده اند. داعش تاکنون به آثار باستانی این شهر خسارات زیادی وارد کرده و برخی از آثار را نیز تخریب کرده است.

اهمیت راهبردی تدمر
تدمر از این حیث اهمیت دارد که نقطه اتصال میان استانهای سوریه محسوب می شود به ویژه میان شهرهای دمشق و حمص. داعش با تسلط بر این شهر این امکان را پیدا می کرد که شهر حمص را تهدید و میان مناطق تحت اشغال خود در شمال، مرکز و شرق سوریه ارتباط برقرار کند.

هدف داعش قطع یکی از شریان های حیاتی انتقال نیروهای ارتش سوریه میان استانهای این کشور بود. البادیه سوریه که تدمر در مرکز آن قرار دارد مرزهای طولانی با استان الانبار عراق دارد منطقه ای که تا مدتی الرمادی یعنی مرکز آن در اختیار تروریستهای داعش بود. وانگهی تدمر و مناطق اطراف آن ذخایر فراوانی از نفت و گاز دارد. از سویی البادیه با تحولات القلمون شرقی که تحت کنترل ارتش و مقاومت اسلامی لبنان است ارتباط دارد.

اما عملیاتی که ارتش سوریه برای بازپس گیری تدمر از لوث داعش انجام داد، گلوی داعش را فشرد. این عملیات از دقت و سرعت بالایی برخوردار است و تاکتیک های ناب نظامی در آن به کار گرفته شده است.

حجم آتش هوایی و توپخانه ای و زرهی آنقدر شدید بود که مجالی به تکفیری ها نداد و آنها سراسیمه خط به خط پا به فرار گذاشتند. ارتش سوریه و همپیمانان آن از همه محورها حمله ور شدند و این نبرد را می توان از سخت ترین نبردها از حیث تاکتیک دانست زیرا منطقه جغرافیایی سختی است.

تپه های ممتد و در انظار و صحرای گسترده سبب شده بود که واحدهای پیاده و حرکات آنها برای کمین ها و تله های داعشی ها مکشوف باشد. از همین حیث ارتش سوریه تاکتیک آتش سنگین و حمله همه جانبه از همه محورها را مورد توجه قرار داد.

سرعت عملیات و دقت بالای آن داعشی ها را شوکه کرد. دقت عملیات و حرکت سریع در همه محورها در آن واحد به اضافه حملات توپخانه ای دقیق نقش مهمی در فرو ریختن استحکامات داعش و کشته و زخمی شدن شماری از آنها ایفا کرد.

تحرکات داعش برای کمک گرفتن از تروریستهای خود در کوه بلعاس در حومه حماه و متمرکز کردن نیروها در منطقه السخنه نیز مشکلی از مشکلات تکفیری ها حل نکرد و آنها فرار کردند.

آنچه ارتش سوریه با تسلط بر تدمر به آن می رسد؛ محقق شدن اهداف متعددی از جمله مسلط شدن بر مساحتی گسترده در عمق البادیه سوریه است. یکی دیگر از اهداف راهبردی این پیشروی و تسلط، قطع امداد و کمک رسانی برای تروریستهای داعش در القلمون شرقی است و زیر فشار قرار دادن بیشتر آنهاست به ویژه که تدمر و البادیه سوریه یکی از نقاط اتصال آنها با الرقه به عنوان کانون اصلی داعش محسوب می شود.

همچنین تروریستهای داعش در القلمون غربی از همه امداد رسانی و اتصال جغرافیایی محروم خواهند شد. این عملیات همچنین بر دیرالزور و منطقه الشوله مرتبط با البادیه نیز مهم است و سبب می شود که محاصره این مناطق شکسته شود.

از سویی این نبرد در جنگ الرقه نیز تاثیر دارد زیرا نیروهای ارتش سوریه به اطراف الرقه نزدیک می شوند و این سرآغازی برای آزاد سازی این استان از لوث داعش به طور کامل محسوب می شود به ویژه که در حومه شرقی حلب نیز به گفته منابع رسانه ای، نیروهای ارتش سوریه راه را بر توسعه طلبی های نیروهای سپر فرات بسته اند و در جنوب الباب در حال پیشروی و مهیا شدن برای هدف مهم یعنی آزاد سازی الرقه هستند.

اما نقطه تمایز شاخص نبرد تدمر، پوشش هوایی گسترده است که لحظه به لحظه نبرد توفان صحرای سوریه را به مرحله سرنوشت ساز یعنی آزادی تدمر نزدیک می کند.

در این نبرد نیز داعشی ها مشابه جنگ در موصل از تاکتیک خودروهای بمبگذاری شده و عوامل انتحاری استفاده می کنند هر چند که مناطق باز صحرایی سبب می شود که داعشی های فراری هدف نیروی هوایی سوریه و روسیه قرار بگیرند وتلفات سنگینی را متحمل شوند.

داعشی ها فرار کردند و استحکامات آن فرو ریخت و قدرت مقابله تکفیری ها ضعیف است. این روند سبب خواهد شد که ارتش سوریه و همپیمانان آن به زودی بر تدمر مسلط شوند تا دمشق در مذاکرات سیاسی مربوط به آینده این کشور با برگ برنده قوی حضور داشته باشد و از قدرت چانه زنی بالایی برخوردار شود.

نکته دیگر اینکه اشغال تدمر از سوی داعش در بحبوحه نبرد حلب در واقع به نوعی همسویی آمریکایی و طفره رفتن آنها و همپیمانانشان از وعده های خود در زمینه مبارزه با تروریسم بود و به نظر می رسد که روسیه با حمایت گسترده خود از ارتش سوریه در نبرد بازپس گیری تدمر، نشان داده که قصد ندارد مرکز و صحرای سوریه را به رقبا واگذار کند.

نکته پایانی اینکه تدمر میراث باستانی متعلق به همه بشریت و آزاد سازی آن به مثابه هدیه ای از سوی ارتش سوریه و همپیمانان به همه بشریت محسوب می شود.