انتظارات از نخستین دیدار لاوروف و تیلرسون چیست؟

 نخستین دیدار وزرای خارجه روسیه و آمریکا در شرایطی برگزار شد که بحران جدی در روابط دو کشور بوجود آمد، ولی در هر صورت نتیجه این مذاکرات خط مشی آتی مسکو و واشنگتن در قبال یکدیگر را رقم خواهد زد.

روزنامه «ایزوستیا» چاپ مسکو می نویسد: "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه روز پنج شنبه برای نخستین بار با "رکس تیلرسون" همتای جدید آمریکایی خود دیدار کرد. این مذاکرات که در بن آلمان صورت گرفت، در شرایطی انجام گرفت که بحران جدی در روابط مسکو و واشنگتن بوجود آمده بود.
برای سرگئی لاوروف که از سال ۲۰۰۴ تاکنون سرپرستی دستگاه دیپلماسی روسیه را برعهده دارد، "رکس تیلرسون" پنجمین وزیر امور خارجه آمریکایی است که با او کار می کند. البته او با وزرای خارجه سابق آمریکا بسیار متفاوت است. او اصلا تجربه فعالیت سیاسی ندارد. تیلرسون از سال ۱۹۷۵ تاکنون در شرکت «اکسون موبیل»، غول بزرگ نفت و گازی آمریکایی فعالیت داشته است. تیلرسون از زمان منصوب شدن به سمت سرپرست وزارت خارجه، یعنی اول فوریه، عملا در ملاء عام حضور نداشته و هیچ اظهاراتی از وی شنیده نشده بود.

به گفته منابع خبری در هیئت نمایندگی روسی اعزامی به بن، در جریان نشست دوجانبه لاوروف و تیلرسون هر دو صحبت کرده و به سخنان یکدیگر با دقت گوش دادند و جو همراه با احترامی بین طرفین حاکم بود. بخش اعظم مذاکرات وزرای خارجه روسیه و آمریکا نیز بدون حضور خبرنگاران برگزار شد.

مناقشات نظامی؛ موضوع دیدار وزرای خارجه

طرف روسی پیشنهاد برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مشترکی را در پایان مذاکرات مطرح کرد، ولی طرف آمریکایی آن را نپذیرفت. تیلرسون بعد از دیدار با لاوروف، تنها بیانیه کتبی منتشر نمود که در آن آمده بود: « از طرف روسی خواسته شد تا توافقات مینسک برای حل و فصل اوضاع در شرق اوکراین را رعایت کند. با این وجود وزیر خارجه آمادگی خود برای همکاری با مسکو در جهت گیریهای که برای آمریکا مفید باشد را اعلام کرده است.» 

ولی وزیر امور خارجه روسیه بعد از پایان این نشست حاضر شد به سئوالات خبرنگاران پاسخ دهد. لاوروف، دیدار خود با همتای آمریکاییش را «سازنده و واقع بینانه» توصیف کرده و گفت: «ما بر وجود منافع مشترک، بویژه در مبارزه با تروریسم در مناقشه نظامی در سوریه و اوضاع در سایر کشورهای منطقه خاورمیانه که تروریسم ریشه دوانده است، تاکید کردیم. اوضاع در افغانستان و اوکراین را نیز بررسی کردیم و در تمام این جهات، شرکای آمریکایی ما به تلاش برای حل و فصل اوضاع علاقه مند بودند.»

سرگئی لاوروف اعتراف کرد که در روابط بین دو قدرت بزرگ جهانی مانند روسیه و آمریکا همیشه مشکلاتی وجود دارد که حل و فصل نمی شوند.

وی در پاسخ به سئوال خبرنگاران در مورد اینکه آیا مسئله تحریمها علیه روسیه در این مذاکرات بررسی شد، پاسخ منفی داده و گفت: «ما موضوع تحریمها را بررسی نکردیم. حقیت این است که کشوری که تحریمها را اعمال می کند، خود باید در مورد آن تصمیم بگیرد که آیا این اقدام کمکی به عادی سازی روابط بین کشورها کرده و آیا پاسخگوی منافع آنها خواهد بود یا خیر.»
تیلرسون از این به بعد مسئول روابط با روسیه است

"دمیتری سوسلوف" مدیر برنامه ای بنیاد «والدای» به روزنامه «ایزوستیا» گفته است: دیدار لاوروف و تیلرسون با وجود اهمیت زیاد آن، نخستین دیدار وزرای خارجه بوده و صرفا جنبه آشنایی داشت. حداکثر انتظاری که از این دیدار می رود، آن است که دستگاه دیپلماسی دو طرف تصمیم بگیرند که گفتگوهای کامل سیاسی که در اواخر دوره ریاست جمهوری باراک اوباما به حداقل رسیده بود، ازسر گرفته شوند. البته با توجه به ادامه بحران در روابط روسیه و آمریکا، دیدار وزرای خارجه در بن و نشست روسای ستاد کل ارتشهای روسیه و آمریکا در باکو، از اهمیت زیادی برخوردار بوده و گویای علاقه طرفین برای ادامه تماسهاست.»

به عقیده این کارشناس، دیدار وزرای خارجه روسیه و آمریکا در حقیقت تحت تاثیر جنجال بوجود آمده پیرامون برکناری "مایکل فلین" مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا قرار داشت. به گفته آنها، تا همین اواخر فلین مسئول روابط با روسیه بود و همین مسئله هم باعث جنجال آفرینی رسانه های گروهی آمریکایی در مورد او شد. واضح است که اکنون این مسئولیت بر عهده تیلرسون گذاشته شده است و او احتمالا نقش کلیدی را در روابط با مسکو خواهد داشت.

دیدار لاوروف و تیلرسون تعیین کننده است

"آلکسی پوشکوف" عضو کمیته امور دفاعی و امنیتی شورای فدراسیون (سنای) روسیه نیز به این روزنامه گفته است: «در پایان این دیدار جامعه بین المللی دورنمای همکاریهای روسیه و آمریکا را مورد قضاوت قرار می دهد. قطعا وزرای خارجه دو طرف جزییات مذاکرات خود را در اختیار روسای جمهوری قرار خواهند داد و هرچند این دیدار نتیجه محسوسی نداشته، ولی در تعیین خط مشی آتی واشنگتن و مسکو در قبال یکدیگر موثر خواهد بود.»

این سناتور روس افزود: «دولت دونالد ترامپ اکنون زیر فشار زیادی از سوی رسانه های گروهی لیبرال و قانونگذاران مخالف وی قرار دارد. ضمن اینکه برنامه سیاست خارجی دولت جدید آمریکا نیز هنوز بطور قطعی مشخص نشده و به همین دلیل شاید تغییراتی در این زمینه صورت بگیرد.»

"سرگئی کاراگانوف" رئیس شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه نیز معتقد است، طرف آمریکایی با توجه به حملات گسترده رسانه های گروهی و مخالفان سیاسی، هنوز آماده همکاری کامل با مسکو نیست. البته مبارزه با تروریسم و مشکلات در خاورمیانه، اصلی ترین عرصه برای همکاری دو کشور خواهد بود.

کاراگانوف گفت: «نخستین دیدار وزرای خارجه روسیه و آمریکا همیشه بسیار مهم بوده و هست. طرفین نقطه نظرات طرف مقابل را برای نخستین از زبان یکدیگر می شنوند و به همین دلیل من اطمینان دارم که بعد از این دیدار روابط شروع به خارج شدن از بحران موجود خواهد نمود.»