واکاوی اتهامات عربستان به ایران

 طی ماه های گذشته و در پی افزایش تلفات و خسارات عربستان سعودی در جنگ یمن، اتهامات این کشور و کشورهای غربی از جمله ایالات متحده در خصوص حمایت ایران از نیروهای حوثی در یمن و کنترل این گروه از سوی ایران افزایش یافته است. این اتهامات منجر به آن شده که بسیاری از مقامات سعودی و آمریکایی نیروهای حوثی در یمن را به عنوان نایبان ایران در این کشور معرفی کنند. اما این اتهامات تا چه حد صحت دارد؟

به گزارش «تابناک» در حالی که عربستان سعودی اکنون به مدت دو سال است که مشغول با خاک یکسان کردن یمن است، اما تقریبا به هیچ کدام از اهداف خود در این جنگ دست نیافته و گیر کردن در باتلاق یک جنگ فرسایشی با نیروهای حوثی در یمن اکنون منجر به آن شده است که نیروهای سعودی تقصیر همه ناکامی های خود در یمن را به گردن حمایت مالی و نظامی ایران از نیروهای حوثی بیندازند.

ایالات متحده آمریکا نیز که اکنون از هیچ فرصتی برای متهم کردن ایران در منطقه فروگذار نمیکند، در این روایت با سعودی ها همراه شده است تا برگی دیگر به مجموعه جدید از ایران هراسی در منطقه بیفزاید. در همین راستا بود که چندی قبل ژنرال جیمز ماتیس دستور بازرسی از یک کشتی ایرانی را در آبهای بین المللی صادر کرده بود که البته به خاطر برخی حاشیه ها از جمله لو رفتن اطلاعات مربوط به این عملیات، در نهایت آن را متوقف ساخت.

این روایت که ایران مشغول حمایت و کنترل نیروها حوثی در یمن است به شکل مرتب از سوی واشنگتن پروپاگاندا میشود. آمریکا ایران را متهم میکند که با استفاده از قایق ها و شناورهای ماهی گیری اقدام به ارسال سلاح و تجهیزات نظامی به سوی یمن و نیروهای حوثی میکند.

اما «گرت پورتر» کارشناس مسائل خاورمیانه، تاریخ نگار و روزنامه نگار تحقیقی، اخیرا در گزارشی مفصل پیرامون جنایات عربستان در یمن بیان کرده است که آمریکا هیچ گاه نتوانسته است برای ادعای خود مبنی بر ارسال سلاح از سوی ایران برای حوثی ها مستندات موثق پیدا کند. دلیل این امر آن بوده است که کشتی هایی که توسط آمریکایی ها توقیف و بازرسی شده اکثرا فاقد پرچم بوده و مقصد همه آنها سومالی بوده است و نه یمن. تنها کشتی ایرانی که در این مسیر به مقصد یمن در حرکت بوده است، به گفته پورتر، فاقد هرگونه مهمات، تجهزات و ادوات نظامی بوده است!

پورتر بیان میکند که در واقع وقتی علی عبدالله صالح مجبور به ترک قدرت در یمن شد، وی و پسرش که فرمانده سابق نیروهای گارد ملی بود، از طریق ارتباطاتی که در رده های بالای نظامی در یمن داشته اند، کنترل خود را بر ارتش تا حدی نگاه داشتند. بعد از آن صالح خود را با نیروهای حوثی در یک ائتلاف کنایه آمیز دید، و این ائتلاف از آن روی کنایه آمیز است که همانگونه که «جرمی اسکاهیل» در کتاب خود «جنگ کثیف» بیان کرده، صالح تا پیش از آن به شکل مداوم با نیروهای حوثی در جنگ بود است و عربستان و صالح برای آنکه جنگ خود با حوثی ها را برای ایالات متحده توجیه کنند، همواره از اتهام به ایران در حمایت از حوثی ها استفاده کرده اند. این همان اتهامی است که آن زمان صالح برای آمریکایی ها بیان کرده بود و اکنون آنها از همین اتهام بی سند برای فشار بر ایران بهره میبرند.

با این حال حتی همان زمان نیز سنای آمریکا به خوبی میدانست که ادعای ارتباط بین ایران و حوثی ها بسیار ضعیف است و آنگونه که اسکاهیل بیان کرده هرچند صالح سعی کرده بود تا از طریق کانال های سری اطلاعاتی را در این باره برای آمریکا ارسال کند، همچنان مقامات آمریکایی در مورد وثوق این اطلاعات و میزان ارتباط ایران با حوثی ها مردد بوده اند.

اما بعد از سقوط صالح و قرار گرفتن حوثی ها با وی در راستای کی هدف سیاسی، حوثی ها توانستند از طریق فروشندگان محلی و فرماندهان فاسد نظامی در رده های بالای ارتش یمن، به تسلیحات مورد نیاز خود دست پیدا کنند. این ائتلاف حتی منجر به ان شد که حوثی ها توان لازم برای پیشروی در یمن و دسترسی به پایگاه های نظامی که انبار تسلیحات آمریکایی بود را به دست آوردند.

بنا بر گزارش پورتر، همانگونه که ایران تقریبا هیچ نقش موثری در تجهیز حوثی ها در یمن ندارد، تقریبا کنترل اساسی نیز بر کنش های حوثی ها نیز ندارد. در واقع به نظر میرسد که ایران نمیتواند حوثی ها را کنترل کند و شاهد آن تلاشی است که ایران برای جلوگیری از تسخیر صنعا توسط حوثی ها در سال ۲۰۱۴ کرد اما این تلاش جوابگو نبود و حوثی ها پایتخت یمن را اشغال کردند تا نشان دهند ایران کنترلی بر آنها ندارد.

در سال ۲۰۱۵ «برنادت میهان» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا به صراحت بیان کرد که ارزیابی های آنها به این نتیجه رسیده است که ایران کنترلی بر روی نیروهای حوثی در یمن ندارد. نهادهای اطلاعاتی آمریکا نیز با این نتیجه گیری همراه بودند و در همان زمان یکی از مقامات ارشد اطلاعاتی آمریکا به نشریه هافینگتون پست گفت: اشتباه است که نیروهای حوثی را به عنوان پراکسی – نایب – ایران در منطقه در نظر آوریم.

«گابریل فون بروک» متخصص مسائل یمن کنترل ایران بر نیرهای حوثی در یمن را «ناچیز» قلمداد کرده است و معتقد است که حوثی ها تلاش زیادی دارند تا مستقل باشند نه این که از سوی کشوری مانند ایران کنترل شوند. وی به صراحت بیان میکند: من فکر نمیکنم ایران کنترل و تاثیری بر تصمیم گیری های حوثی های داشته باشد. اگر ایران در یمن مداخله ای دارد، این مداخله ناشی از جنگی است که پیش از این سعودی ها در یمن به راه انداخته اند و نه عامل آن.

این مسائل و گزارشهای صریح به خوبی بیان میکند که اکنون سعوی ها و آمریکایی ها بنا به دلایل خاص خود ایران را متهم به حمایت از حوثی ها در یمن کرده اند. سعودی ها طبعا به دنبال توجیه واماندگی خود در جنگ یمن و هزنیه های انسانی و اقتصادی سرسام آور هستند و ایالات متحده نیز به هر حال نیاز دارد تا شواهدی برای ادعای خود در مورد بی ثبات سازی منطقه از سوی ایران دست و پا کند. هر چند این شواهد مبتنی بر اوهام و اتهامات غیر مستند باشد.