راه درمان دیابت نه «انسولین» بلکه ورزش و رژیم غذایی مناسب است

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد به مناسبت هفته دیابت در جمع خبرنگاران یکی از مهم ترین مشکلات سلامتی کشور و همچنین استان یزد را بیماری دیابت دانست و گفت: شیوع بیماری دیابت در استان یزد بسیار بالاست، در بررسی های صورت گرفته استان یزد رتبه ی بالایی را در بیماری دیابت به خود اختصاص داده و طبق آخرین گزارش در این حوزه یزد با فراوانی۱۸ درصد (درکشور ۱۴ درصد) در فاکتور قند خون ناشتا رتبه چهارم و در فاکتور هموگلوبین A۱C  با فراوانی ۲۴ درصد (در کشور ۵/۱۷ درصد) رتبه اول کشور را دارد.

به گزارش بشارت یزد، «محسن میرازیی» با اشاره به شیوع بالای دیابت در استان یزد یکی از شاخص های مهم در این زمینه را میزان شناسایی این بیماری و آگاهی بیمار از ابتلای خود معرفی و عنوان کرد: خوشبختانه ۸۰ تا ۹۰ درصد از بیماران دیابتی استان از بیماری خود اطلاع دارند این خود نکته مثبتی است زیرا آگاهی از بیماری مقدمه ای برای شروع درمان است که نایل آمدن به این درصد به دلیل سطح و دسترسی بالای خدمات درمانی این حوزه در استان بوده است.

میرزایی اظهار داشت: شاخص دیگر قابل اندازه گیری در این بیماری، مسئله درمان است که دراین راستا ۷۳ درصد از بیماران دیابتی برای درمان اقدام کرده‌اند. استان یزد در این شاخص وضعیت بهتری از درصد کشوری آن (۶۵ درصد) دارد. این وضعیت مطلوب ناشی از دسترسی و سطح خدمات درمانی بالا در استان است و استان از این حیث رتبه ششم کشور را دارد.

وی شاخص کنترل بیماری دیابت در استان یزد را نامطلوب خواند و بیان داشت: درمان موثر در کشور استان بیست و دوم است بدین معنا که تنها شش درصد این بیماران تحت درمان موثر هستند در حالی که این درصد در کشور ۳۶ درصد بنابراین باید تلاش شود تا مراقبت ها موثرتر باشد.

میرزایی به عوامل خطر متابولیک بیماری دیابت اشاره کرد و گفت: عمده علل شیوع بالای دیابت در استان وجود برخی رفتارهای پرخطر علاوه بر تاثیر فامیلی است که از مهمترین آنها می‌توان به نمایه توده بدنی یعنی چاقی و اضافه وزن اشاره کرد که امکان ابتلا به دیابت میان این افراد نیز بیشتر است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یزد عنوان کرد: مجموع دو شاخص چاقی و اضافه وزن، ۶۴ درصد بزرگسالان یزدی را شامل می‌شود که این افراد شانس بالای ابتلا به دیابت را دارند و استان یزد با ۲۱ درصد افراد در خطر ابتلا به دیابت در رده دهم استان قرار دارد. استان یزد همچنین در شاخص بالای توده بدنی در نیمه اول استان های کشور قرار دارد.

وی با بیان این که استان یزد در شاخص کم تحرکی رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است، افزود: استان یزد کم تحرک ترین بزرگسالان کشور را با ۶۳ درصد در اختیار دارد که کم ترین تحرک مورد نیاز برای سلامتی خود را ندارند بنابراین اگر همچنان این سبک از زندگی ادامه پیدا کند در آینده درصد افراد دیابتی افزایش خواهد یافت.

میرزایی مصرف میوه و سبزیجات به عنوان یکی از رژیم های خوب غذایی و توصیه شده برای پیشگیری بسیاری از بیماری ها را ضروری دانست و گفت: استان یزد در شاخص دو بار مصرف میوه در هفته و سه بار مصرف سبزیجات در هفته، رتبه‌های بسیار پایینی( جزو پنج استان آخر) در کشور دارد.

وی افزود: یزدی ها در مصرف نمک به عنوان یکی از علل افزایش فشار خون در رده نهم استانهای کشور و به لحاظ چربی خون بالا، رتبه سوم استان های کشور را دارد.

میرزایی خاطرنشان کرد: برنامه جامع پیشگیری و مراقبت بیماری دیابت به دستگاه‌های استان ابلاغ شده و ارزشیابی شش ماه و یکساله دستگاه‌ها در خصوص وظایف محوله براساس این برنامه انجام خواهد شد البته این برنامه برای اجرا تا بازه سال ۱۴۰۴ طراحی شده ولی احتمال دارد در طول اجرا تغییراتی نیز روی آن اعمال شود.

وی درباره اقدامات دانشگاه علوم پزشکی استان برای کنترل این بیماری در یزد، گفت: در استان یزد بالغ بر ۸۰ درصد بیماران مطلع از این بیماری هستند و خوشبختانه با خدمات مناسبی که به همین منظور در استان تدارک دیده شده، بخش اعظمی از بیماران برای درمان اقدام می کنند ولی مسئله مهم درباره این بیماری در استان تاثیر گذاری اندک اقدامات برای کنترل قند خون توسط بیماران تحت درمان است که آنها را در صورت ادامه این روند با نارسایی‌های مختلف جسمی مواجه خواهد کرد.

میرزایی در نهایت مهمترین اقدام راهگشا در این زمینه را تغییر شیوه زندگی افراد جامعه و بیماران برای پیشگیری و کنترل این بیماری در استان دانست و بیان داشت: این مهم نیازمند تلاش مسئولان سایر دستگاه‌ها و فرهنگ سازی بیشتر رسانه‌ها در این رابطه است.

«بهروز حیدری» معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان نیز در ادامه این نشست در مورد داروهای مخصوص دیابت گفت: خوشبختانه محدودیتی در زمینه تامین داروی دیابت وجود ندارد. دو سال قبل با کاهش میزان مصرف نسبت به جمعیت متقاضی این داروها در استان، بحران انسولین وجود داشت و اکنون نیز در شاخص مصرف این دارو استان دو برابر سرانه جمعیتی انسولین مصرف می کند درحالی که مصرف این داروها نوعی پیشگیری برای مشکلات آینده بیمار به حساب می آید اما خبر ناگوار این است که با وجود تامین داروها و در دست بودن آن ها قند خون ها کنترل نمی شود.

وی افزود: متاسفانه با وجود اقدامات خوب صورت گرفته جهت شناسایی و درمان و تامین داروی مورد نیاز بیماران دیابتی در استان، تنها قند خون ۳۰ درصد بیماران کنترل می‌شود لذا هدف اصلی که جلوگیری از پیامدهای عدم کنترل قند خون است، برای مابقی بیماران محقق نمی‌شود و این مهم نیاز اجماع بین ارگان های استان دارد تا با اطلاع رسانی به بیماران بتوان اقداماتی خوبی در جهت کنترل این بیماری انجام داد.

حیدری با اشاره به طرح دارویار بیان کرد: قصد بر این است تا با اجرای این طرح میزان پرداختی مردم برای دارو تغییر نکند و امید است اجرای این طرح ادامه یابد.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان هم عنوان کرد: اگر حرکت جمعی برای پیشگیری از بیماری دیابت در استان وجود نداشته باشد، روند این بیماری در استان کنترل نخواهد شد. هرچقدر هم شرایط مختلف درمان و دارو فراهم شود، پیشگیری صورت نخواهد گرفت در حالی که در این شرایط پیشگیری اهمیت به سزایی دارد.

«حبیب نیکوکار»بر لزوم تغییر سبک زندگی در استان به ویژه تحرک بدنی بیشتر برای پیشگیری از بروز بیماریهایی مانند دیابت تاکید کرد و گفت: متاسفانه برخی محدودیتها در استان برای تحرک بدنی وجود دارد که باید از سوی مسئولان و دستگاه‌های مرتبط در استان همزمان با افزایش رفاه مردم، به منظور افزایش تحرک سالم مورد توجه قرار گیرد. بدن فعال امکان ترشح انسولین را به میزان کافی داشته و می تواند قند مصرفی را به انرژی تبدیل کند اما بدن غیر فعال و تنبل سلول های تنبل خواهد داشت و در این زمان است که بیماری پدیدار می شود. چاقی در استان یزد بیداد می کند در روزگاران قدیم مردم کشاورزی می کردند و فعالیت های روزانه پر تحرک داشتند اما امروزه با این سبک زندگی همه در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.

وی با بیان این که باید زندگی سالم را به عنوان یک عادت در بین همگان ترویج دهیم، گفت: گنجاندن یک فعالیت روزانه مستمر از چهار تا پنج سالگی می تواند مثمر ثمر باشد اما متاسفانه اکنون در برخی مدارس شاهد جایگزینی زنگ ورزش به زنگ سایر دروس هستیم در حالی که تداوم این روند نسل آینده را دچار تبعات زیادی خواهد کرد. برای افزایش تحرک سالم در استان یزد نیاز به یک اتحاد جمعی است تا بتوان سبک زندگی را تغییر داد و مردم را به یک سبک زندگی سالم عادت داد، عادت سازی سک زندگی فعال می تواند در کنترل بسیاری از بیماری ها کمک کننده باشد.

نیکوکار در نهایت در انتقاد از عدم برگزاری شورای سلامت در استانداری خاطر نشان کرد: شورای سلامت که برای بیماری کرونا تاسیس شده بود پس از کنترل این بیماری برای پرداختن به سایر بیماری ها از جمله دیابت و سرطان در چند جلسه برگزار شد اما متاسفانه این مهم ادامه نیافت. برای بهبود این شرایط به پشتوانه نیاز است و اگر استانداری در این خصوص کمک کند می توان اقدامات موثری صورت داد. مشکل دو چیز است یک رفع مشکل کنونی در زمینه دیابت مانند دارو و درمان و دیگری برنامه ریزی بلند مدت که متاسفانه هیچ اقدامی در این راستا در هیچ یک از نهادهای دخیل صورت نمی گیرد.  در طرح «یزد نوین» نیز متاسفانه به بحث سلامتی وارد نشده و این انتقادی است که به این طرح وارد است.

«روح الله عرب» مدیر مرکز دیابت یزد نیز در نشست خبری با خبرنگاران که در محل این مرکز برگزار شد، ضمن معرفی خدمات تخصصی متعدد این مرکز به بیماران دیابتی، به تشریح برنامه‌های هفته دیابت در استان پرداخت و گفت: همایش مراقبین سلامت در قالب سه کارگاه آموزشی، برگزاری کمپین‌های مختلف از جمله کمپین «من قول می‌دهم» برگزار می شود و نیز برگزاری همایش مراقبین سلامت مدارس برای ارائه آموزشهای لازم در مورد بیماری دیابت به دانش آموزان در زنگ دیابت، اشاره کرد.

وی همچنین از برگزاری همایش دوچرخه سواری عمومی به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی در پایان هفته جاری خبر داد و گفت: برگزاری اردوی جهادی در یکی از مناطق محروم استان جهت معاینه و آموزش درباره دیابت و نیز برگزاری یک دوره جشنواره ورزشی با عنوان «ورزش علیه دیابت» از دیگر برنامه‌های این هفته خواهد بود.