عدم استقبال یزدی ها از کلینک های دولتی؛
حضور بیماران غیر بومی یا مناسب نبودن خدمات درمانی؟
سالهاست مطبها و مراکز درمانی استان یزد اعم از خصوصی و دولتی پر ازدحام است و بسیاری از مردم این وضعیت گله دارند؛ در این میان تاکید مسوولان حوزه بهداشت و درمان استان این است که بیماران، بیشتر به مراکز درمانی دولتی مراجعه کنند که هم نوبت های آنها به روز است و هم هزینه های پرداختی، رایگان یا به نرخ دولتی است.
به گزارش ایرنا، آنچه در بررسی های میدانی مشاهده می شود اینکه مطبها و بیمارستان‌های خصوصی، شلوغ‌تر از مراکز درمانی دولتی است که واکاوی علل آن خالی از لطف نیست، برخی‌ها ارائه خدمات در مراکز خصوصی را مطلوب‌تر تصور می‌کنند، تصوری که درست یا نادرست بودن آن نیاز به بررسی علمی و میدانی بیشتر دارد.
البته در این میان برخی مراکز دولتی نیز بعلت رایگان بودن و یا برخورداری از حداقل هزینه، همیشه شلوغ و پر رفت و آمد است و بیشتر مورد توجه افرادی است که به لحاظ مالی، بنیه ضعیفی دارند؛ ازدحام در مطب ها و مراکز درمانی به یکی از دغدغه های مراجعه کنندگان و بویژه یزدی ها تبدیل شده است.
گزارش اخیر ایرنا، در مورد شلوغی مراکز درمانی و مطبها و طولانی بودن نوبت های برخی اطبا موجب واکنش دانشگاه علوم پزشکی و برخی پزشکان شد؛ دانشگاه از آغاز طرحهایی برای رفع این معضل خبر داد و اما اغلب پزشکان از حضور غیر بومی ها برای درمان در استان حمایت کردند.
استدلالات این دسته از پزشکان هم متفاوت بود، برخی مسائل انسانی را پیش کشیدند و اینکه این بیماران با هزار امید و آرزو از مناطق جنوبی کشور مراجعه می کنند، عده‌ای رونق بازار و اقتصاد یزد را مطرح کردند و گفتند حضور غیر بومی ها در استان موجب رونق کسب و کار می‌شود؛ برخی‌ها هم معتقد بودند که درآمد اصلی اطبا از حضور همین غیربومی‌هاست و اگر آنها نباشند شاید پزشکان هم برای ماندن در یزد تجدیدنظر کنند.
چند پزشک هم از حضور مافیای درمان خبر دادند که به صورت نامحسوس، این حوزه را قبضه کرده و بازار این بخش را به دست گرفته است!
پزشکان یزدی، راهکارهای مختلفی را برای حل معضل شلوغی مطبها و کلینیک ها ارائه کردند که هر کدام در جای خود جای تامل دارد، برخی معتقد هستند که باید یک کلینیک بزرگ دولتی مثل خاتم الانبیاء یزد در جنوب کشور احداث گردد و برخی هم ضعف مدیریت را عامل این معضل دانستند.
البته از میان ۶ کلینیک دولتی موجود در استان یزد، مرکز درمانی خاتم الانبیاء یک استثناست که همیشه شلوغ و پر ازدحام است و اغلب مراجعه کنندگان هم غیر یزدی هستند!
چرا مردم، کمتر به مراکز دولتی با وجود حداقل تعرفه مراجعه می‌کنند؟
یکی از معضلات موجود در حوزه بهداشت و درمان استان یزد حضور کمرنگ بیماران و بخصوص بومی‌ها در مراکز و کلینیک های درمانی دولتی است و این در حالیست که در همه این مراکز، هزینه های ویزیت و درمان یا رایگان است و یه به نرخ کاملا دولتی محاسبه می شود که اصلا قابل قیاس با مراکز خصوصی نیست.
مراجعه بیماران و بویژه بیماران یزدی به مراکز دولتی کمرنگ است و اغلب مهمان این دسته از کلینیک‌ها را غیربومی‌ها تشکیل می دهند هر چند حضور هموطنان دیگر نقاط کشور در مراکز خصوصی و مطب ها هم پر رنگ است.
بررسی میدانی خبرنگار ایرنا و گفت گو با مسوولان کلینیک های دولتی نیز نشان داد که نرخ انواع تعرفه ها در این دسته از مراکز قابل قیاس با بخش های خصوصی نیست؛ در این دسته از مراکز بهترین متخصصان و فوق تخصصان استان با حداقل تعرفه ها و حتی رایگان کار ویزیت مراجعه کنندگان را بر عهده دارند اما باز هم استقبال از آنها کم است؛ چرا؟
حضور بهترین فوق تخصصها در کلینیک دولتی بقایی‌پور با تعرفه ویزیت ۱۳ هزارو ۷۵۰ تومان!
می دانستیم که کلینیک درمانی بقایی پور یزد بعنوان زیر مجموعه بیمارستان دولتی و آموزشی شهید صدوقی، دارای بهترین فوق تخصصها و متخصصان استان است و لذا در شروع کار سری به این کلینیک زدیم؛ مرکز درمانی که در ۲ شیفت صبح و عصر فعال است.
در این مرکز درمانی نرخ ویزیت فوق تخصص ۱۳ هزارو ۷۵۰ تومان و متخصص ۱۱ هزارو ۳۰۰ تومان است در حالیکه همین نرخ در مطب ها و بیمارستان های خصوصی به ترتیب حدود ۱۷۲ هزار تومان و ۱۳۵ هزار تومان است.
با این مبلغ تعرفه، هنوز جای سوال است که چرا مردم باز هم کمتر به این مراکز مراجعه می کنند؟ آیا پاسخ این پرسش نزد خود بیماران است و یا باید از مسوولان دانشگاه پرسید؟
با مدیر کلینیک بقایی پور یزد به گفتگو نشستیم که گفت: علاوه بر پایین بودن نرخ تعرفه ها، نوبت ها نیز در این مرکز درمانی به روز و یا حداکثر ۲۴ ساعته است که به صورت تلفنی، اینترنتی و حضوری انجام می شود.
«محمد صادق ابوالحسنی» افزود: ۴۵ پزشک متخصص و فوق تخصص بویژه در حوزه چشم، گوش و حلق و بینی، خون و انکولوژی، مغز و اعصاب، زنان و زایمان و روماتولوژی در شیفت عصر در این مرکز درمانی حضور دارند .
وی مراجعه کنندگان غیربومی را ۵۵ تا ۶۰ درصد اعلام کرد و با بیان اینکه بسیاری از مردم از ازدحام غیریزدی‌ها در مراکز درمانی گله دارند و آن را به ما منتقل می کنند، تصریح کرد: اما با این وجود، مرکز درمانی بقایی پور آمادگی و ظرفیت لازم برای پذیرش بیماران را دارد و اجازه نمیدهد حضور زیاد مراجعه کندگان، وقفه ای در پذیرش، ویزیت و درمان آنها ایجاد کند.
وی ظرفیت پذیرش بیماران را ماهانه در این مرکز درمانی حدود ۱۰ هزار نفر اعلام کرد و با بیان اینکه گاهی در یک شب تا ۷۵۰ بیمار ویزیت می شود، گفت: باید نسبت به جذب بیشتر پزشکان حاذق در این مرکز و مراکز دولتی مشابه آن اقدام کرد تا رضایت مندی بیماران هم بیشتر شود.
وی بخش های تالاسمی و هموفیلی، دیالیز صفاقی و ام اس را از دیگر بخش های فعال در این مرکز درمانی اعلام کرد و گفت: مرکز بقایی پور همچنین بیماران واریس را پذیرش می کند، بیماری که برای درمان آن در مراکز خصوصی باید مبالغ هنگفتی را پرداخت کنند اما اینجا با حداقل هزینه که اصلا قابل قیاس با بخش خصوصی نیست انجام می شود.
وی واحد دندانپزشکی، توانبخشی، شنوایی و بینایی سنجی، گفتار درمانی، ارتوپد فنی، کار درمانی و… را از دیگر بخش های فعال در مرکز بقایی پور اعلام کرد و گفت: مجموعه ای از بهترین بخش های درمانی و بهترین متخصصان و فوق تخصصان یزدی در این مرکز فعال هستند و بیماران می توانند با آرامش کامل و پرداخت حداقل هزینه ها به اینجا مراجعه کنند.
درمان رایگان در مرکز دولتی شهید رمضان زاده یزد
به سراغ یکی دیگر از کلینیک های دولتی یزد واقع در مرکز شهر رفتیم و با مسوول آن به گفتگو نشستیم؛ وقتی وارد شدیم آنچه مشخص بود نظم و آرامش حاکم بر این مرکز درمانی بود.
در این کلینیک، شیمی درمانی، پرتو درمانی، دارو درمانی و درمان هدفمند انجام می شود و نوبت های آن یکروزه و تلفنی است.
بسیاری از بیماران برای دریافت این خدمات به مطب ها و درمانگاه‌های پر ازدحام مراجعه می کنند در حالیکه این مرکز درمانی در محیطی آرام، بیماران را پذیرش و نوبت های آن برای شیمی درمان، یکروزه اما برای پرتو درمانی پروسه دار و البته هزینه های هر ۲ رایگان است.
«محمد علی برومند» رییس این مرکز به ایرنا گفت: مرکز درمانی شهید رمضان زاده از سال ۸۳ با نصب فقط یک دستگاه مجهز شروع بکار کرد و اکنون با بهترین امکانات آماده پذیرش بیماران است.
وی از وجود ۱۵ تخت سرپایی در این مرکز خبر داد و با بیان اینکه درمان در این مرکز از صفر تا صد آن رایگان است، یادآور شد: بیماران فقط باید ۱۰ درصد هزینه داروها را پرداخت کنند و ۹۰ درصد بقیه هم توسط دولت پرداخت می شود.
وی بیماران مراجعه کنند را مبتلایان به سرطان از نوع جامد آن شامل سرطان های سینه، تومور مغزی، روده، معده و پانکراس ذکر کرد و اظهار داشــت: ۴۰ درصد مراجعان کنندگان ما غیر بومی و ۲ تا سه درصد اتباع هستند.
دکتر برومند از نصب قریب‌الوقوع یک دستگاه پیشرفته برای بیماران سرطانی در این مرکز درمانی خبر داد و افزود: از این نوع دستگاه فقط ۱۰ مورد در کل کشور وجود دارد.
وی اضافه کرد: ۵۵ تا ۶۰ درصد مراجعه کنندگان به این کلینیک درمان می شوند که نزدیک به آمار کشوری و جهانی است.
وی با این حال بی توجهی به غربالگری و دیر مراجعه کردن بیماران را از جمله مشکلات این حوزه اعلام کرد که موجب پیشرفت بیماری و سخت شدن درمان می شود.
خیرین استان مساعدت کنند
رییس مرکز درمانی دولتی شهید رمضان زاده یزد از خیرین استان خواست تا توجه ویژه به این مرکز و حوزه بهداشت و درمان داشته باشند .
وی گفت: خدمات در این مرکز رایگان است و لذا می طلبد برای توسعه کلینیک و خرید دستگاههای مورد نیاز ، خیران با ما همکاری کنند.
وی تاکید کرد: آماده ایم زمین رایگان در اختیار خیران قرار دهیم تا نسبت به ساخت همراه سرا که از نیاز های ضروری این کلینیک هست اقدام کنند.
چرا این مرکز درمانی را انتخاب کردم؟ بیماران پاسخ می‌دهند
سری به ۲ مرکز درمانی شهر یزد زدم؛ یکی دولتی و یکی خصوصی و با بیمارانشان به گفتگو نشستم و از آنها پرسیدم چرا این مرکز را برای درمان انتخاب کرده اید؟
پاسخها اما قابل تامل بود؛ اغلب آنهایی که به مراکز دولتی مراجعه کرده بودند علت انتخاب این دسته از مراکز را هزینه های رایگان یا دریافت حداقل هزینه و تعرفه های پایین آن اعلام کردند و تعداد معدودی هم معیار خاصی برای انتخاب نداشتند و شماری هم مدعی بودند تجهیزات مراکز دولتی پیشرفته‌تر است.
اما آنهایی که به مطب ها و مراکز خصوصی درمان مراجعه کرده بودند علت مراجعه را خلوتی و به اعتقاد خودشان، درمان مطمئن‌تر اعلام کردند!
وضع ظاهر افرادی که به این دو دسته از مراکز مراجعه می کردند هم گاهی متفاوت بود که این خود خروجی معناداری دارد.
یکی از بیماران مراجعه کننده به بخش دولتی به ایرنا گفت: پزشک مورد نظر من فقط در بخش دولتی فعال هست ضمن آنکه بیمه خدمات روستایی هستم و مراکز خصوصی، من را پذیرش نمی کنند.
بیمار دیگری اظهار داشت: من بیمه پایه هستم اما میزان فرانشیز قابل پرداخت در بخش دولتی با خصوصی و اختلاف عددی آن برای من مهم است ضمن آنکه فرانشیز خصوصی و دولتی، اندکی متفاوت است.
بیمار دیگری هم مدعی شد: هیچ بیمه ای ندارم و باید به مراکز دولتی مراجعه کنم؛ اختلاف حق ویزیت خصوصی و دولتی برایم مهم است.
یکی از بیمارانی هم که از یکی از مناطق روستایی خارج از استان یزد مراجعه کرده بود در پاسخ به سوال ما گفت: مگر مرکز خصوصی درمان هم داریم؟!
اما به سراغ مراجعه کنندگان مراکز درمانی خصوصی هم رفتم که بخشی از پاسخها تقریبا مشابه پاسخ های گروه اول و البته در نقطه مقابل آن بود.
یکی از بیماران گفت: پزشک مورد نظر من فقط در بخش خصوصی فعال هست ضمن آنکه بیمه پایه هستم و وضع مالی خوبی هم دارم و لذا اختلاف مبلغ فرانشیز دولتی و خصوصی برایم مهم نیست.
بیمار دیگری هم با بیان اینکه مزایای بخش خصوصی برای من مهم است تاکید کرد: خدمات دهی بهتر، سرعت عمل و زمان انتطار در مراکز خصوصی به مراتب بهتر است.
وی ادامه داد: بیمه تکمیلی هم دارم و تمام هزینه های درمانی من را پوشش می دهد و نیاز به پرداخت هیچ هزینه ای نیست بنابر این از خدمات بهتر و کیفیت برتر خصوصی استفاده می کنم.
یک بیمار شهرستانی هم گفت: بیمه نیستم اما برای دسترسی به خدمات با کیفیت بیشتر و در زمان کمتر، به بخش خصوصی مراجعه کردم ضمن آنکه از خدمات خوب مراکز درمانی خصوصی یزد زیاد شنیده ام .
هر دو گروه به یک نکته دیگر هم اشاره کردند و آن اینکه گاهی نوع برخورد پرسنل هر دو مجموعه یعنی خصوصی و دولتی، معیار انتخابها می شود که جای تامل دارد!
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی یزد با تایید شلوغی برخی مطب‌های پزشکان در یزد، اظهار داشت: کلینیک های دولتی یزد می توانند بخشی از این معضل را حل کنند اما کمتر از سوی بیماران از آنها استقبال می شود.
دکتر سید کاظم رضوی در گفت و گو با ایرنا ادامه داد: کلینیک های امام علی (ع)، رمضان زاده، بقایی‌پور، افشار، شهید رهنمون و مرکز دیابت از جمله مراکز درمانی دولتی استان هستند که نوبتها در آنها بین ۲ روز تا حداکثر یک هفته بیشتر به طول نمی انجامد.
وی افزود: سوال این است که چرا مردم به این مراکز درمانی که مجهز بوده و از بهترین متخصصان و فوق تخصصان استان برخوردار است مراجعه نمی کنند؟
دکتر رضوی ادامه داد: اگر بیماران به این مراکز مراجعه کنند قطعا ازدحام جمعیت در مطب ها و مراکز خصوصی کمتر خواهد شد؛ ضمن اینکه تعرفه‌ها در این کلینیک ها هم همه به نرخ دولتی است و قابل قیاس با مراکز خصوصی نیست.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی یزد گفت: اینکه تصور کنیم کیفیت خدمات دولتی در این دسته از کلینیک‌های دولتی، کمتر از مراکز خصوصی است تصور اشتباهی است و همین امر موجب شلوغی مراکز خصوصی و مطبها شده است.
بیماران به مرکز تخصصی و فوق تخصصی دولتی خاتم‌الانبیاء یزد مراجعه کنند یا نه؟
هر چند مسوولان دانشگاه علوم پزشکی یزد تاکید دارند که مردم به مراکز درمانی دولتی مراجعه کنند تا هم هزینه کمتری پرداخت کند و هم کمتر معطل شوند اما مرکز دولتی خاتم الانبیاء یزد یک استثناست که نمی توان به همین سادگی بیماران و بخصوص یزدی ها را به سمت آن سوق داد .
این مرکز درمانی که نام تخصصی و فوق تخصصی را با خود دارد همیشه شلوغ و پر ازدحام است و تقریبا بیش از ۷۰ درصد مراجعه کنندگان آن را غیر یزدی ها تشکیل می دهند.
بازدیدهای میدانی خبرنگار ایرنا از این مرکز درمانی دولتی نیز نشان داد که ازدحام در کلینیک خاتم الانبیاء یزد زیاد است و حتی گاهی گرفتن نوبت امکان پذیر نیست و تلفن گویا و سایت اینترنتی اعلام می کند که نوبتهای فلان پزشکان پر و تکمیل است.
بقیه مراکز درمانی دولتی مثل امام علی (ع)، مرکز دیابت و افشار یزد شرایط بهتری دارند و خلوت تر هستند و البته مرکز دولتی بقایی‌پور نیز از جمله مراکزی است که نه به شلوغی خاتم الانبیاء و نه به خلوتی امام علی و افشار و رمضان زاده است.
تمرکز روی یک پزشک، دلیل اصلی شلوغی برخی مطبها
وقتی صحبت از شلوغی مراکز درمانی و مطب ها می شود همیشه متهم ردیف اول را دانشگاه و متولیان حوزه بهداشت و درمان می دانیم اما گاهی هم خود ما مقصریم؛ زوم کردن روی یک پزشک خاص یکی از دلایل اصلی شلوغی این دسته از مراکز است.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی یزد توصیه های خوبی در این زمینه دارد؛ وی معتقد است گاهی برخی افراد به خاطر یک سرماخوردگی ساده یا یک مرض پیش پا افتاده به فلان فوق تخصص مراجعه می کنند در حالیکه نیازی به مراجعه به این پزشک نیست.
رضوی ادامه داد: برخی بیماریها مثل غدد یا تیروئید را متخصصان داخلی هم می توانند درمان کنند و نیازی نیست حتما به فوق تخصص غدد مراجعه کنیم و بی‌جهت موجب شلوغی مطبها و مراکز درمانی شویم.
آنچه در بازدید میدانی از برخی مراکز دولتی مشاهده شد این است که کلینیک های دولتی و از جمله بقایی پور، امام علی(ع) و رمضان زاده بسیار خلوت و نوبتها کوتاه است و بهترین متخصصان و فوق تخصصان هم در آن ویزیت می کنند اما کمتر از سوی بیماران و از جمله یزدی ها مورد استقبال قرار می گیرند که باید این رویه تغییر کند.
به سادگی می توان با مراجعه به این دسته از مراکز، ازدحام در برخی مراکز درمانی و مطبها را به حداقل رساند؛ امید است دانشگاه علوم پزشکی نیز نسبت به جذب بیشتر پزشکان حاذق در مراکز درمانی دولتی اقدام کند و به سهم خود به دنبال راهکاری برای حل مشکلات شلوغی و ازدحام و نوبت گیری در این حوزه باشد.
