جای خط از نی کلک تو  گهر می‌ریزد

آذر امسال، استاد محمود رهبران ۶۲ ساله شدند. خوشنویسی که بی‌شک ملاحت و صلابت توأمان کلکِ شیرین‌سلک ایشان در تاریخ نستعلیق جاودانه و ماندگار خواهد بود.

هر کس که فقط برخوردی پژوهشگرانه و از روی علاقه با این هنر داشته باشد، می‌داند که فقط نوادری در این هنر توانسته‌اند همزمان در انواع قالب‌ها و اندازه‌ها، قلم بزنند و در همگی این انواع ‌صاحب سبک شوند و آن را به غایت کمال برساندند و استاد محمود رهبران در زمرۀ این نوادر هستند.

من از کودکی دلباختۀ خط بودم و در این عرصه به پشتوانۀ مشاهدات، مطالعات و اندکی تجربۀ عملی، یک مخاطب عام محسوب نمی‌شوم و بدیهی است که نتیجۀ گذران زمان‌هایی که از تماشای خط لذت برده‌ام، این می‌شود که توقع من از سطح مخاطبان عام بالاتر باشد؛ با این حال صادقانه می‌گویم که بسیار پیش آمده که با دیدن آثار استاد رهبران از خود پرسیده‌ام که چه تصویری در عالم خیال بر ایشان تجلّی کرده که روایت قلم‌نی از آن خیال شریف چنین مسحور کننده است، در حالی که، در عالم خیال هم نمی‌توان از همین تابلویی که در برابر چشم است، تصویری به‌کمال‌تر را حتی تخیّل کرد؟

شاید بتوان هنر خوشنویسی را به پوشاندن خلعت جمال بر قامت بلند سخن تشبیه کرد. از این منظر مرور اجمالی آثار ایشان طی چهار دهۀ گذشته نشان می‌دهد که ایشان نه تنها در ساخت و پرداخت خلعت، که در گزینش آن قامت‌‌های رسا و مضامین بلند و حکیمانه ای که شایستۀ خلعت‌پوشی هستند هم، دارای مقام استادی و صاحب سبکی منحصر به فرد هستند و این همه نشاندهندۀ مراتب فضل ادبی و ذوق معنوی ایشان است.

سپاس خدای را که مجالست و مصاحبت ایشان را در این سالها روزی من قرار داده است. بی‌تردید اگر تجربۀ همراهی با استاد در سفر و ‌حضر را نداشتم، هیچ‌گاه به لمس معنای این بیت سلطانعلی مشهدی نائل نمی‌شدم:

داند آن کس که آشنای دل است

که صفای خط از صفای دل است

وجود نازنینشان دور از گزند و سایۀ حضورشان بر سر اهل ادب و هنر ایران‌زمین مستدام باد!